Kamienica doktora Wedla zabytkiem

poniedziałek, 08 stycznia 2018 17:04

Jakub Lewicki – Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków podpisał decyzję o wpisie do rejestru zabytków kamienicy powstałej w 1938 r. wg projektu architekta Zdzisława Mączeńskiego, położonej przy ul. Puławskiej 26/26A w Warszawie, z uwagi na zachowane wartości artystyczne, historyczne i naukowe.

Obiekt w modernistycznej stylistyce, wyróżniający się podwyższonym standardem, nowoczesnym rozkładem wnętrz i znakomitymi materiałami wykończeniowymi, został wybudowany na zlecenie dra Jana Wedla, trzeciego z kolei (po ojcu Emilu i dziadku Karolu) właściciela warszawskiej fabryki czekolady E. Wedel, który w latach 30. XX w. inwestował w budowę kamienic czynszowych. Prostą bryłę urozmaicono wieloosiowym wykuszem fasady, zawieszonym ponad parterem, stwarzającym wrażenie podcięcia budynku. Efekt ten został spotęgowany poprzez skontrastowanie przyziemia z pozostałymi kondygnacjami (ciemna okładzina kamienna w przyziemiu oraz tynkowane ściany w kolejnych piętrach), a także zastosowanie przestronnych witryn oraz szerokiego, dwuosiowego przejazdu bramnego. Tym samym podkreślona została funkcja przyziemia, jego odrębność i związek z ruchem ulicznym. Całość uzupełniono wystrojem rzeźbiarskim w archaicznej konwencji. Figuralne reliefy cechuje surowość masywnych, statycznie ujętych sylwetek ludzkich, uproszczony modelunek i profilowe ujęcie twarzy, co było charakterystyczne dla sztuki lat 30. XX w., zarówno w Polsce, jak i na świecie. We wnętrzach, w szczególności klatkach schodowych, artyzm uzyskano poprzez zastosowanie okładzin kamiennych, różnorodnych pod względem barwy oraz użyłkowania, nadających wnętrzom elegancji i świadczących o podwyższonym standardzie. Budynek dokumentuje także budownictwo mieszkaniowe Mokotowa, powstałe w dwudziestoleciu międzywojennym, którego wzmożony ruch przypadł na lata 30 XX w. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem była zabudowa obrzeżna wokół kwartałów ulic, ze wspólnym i wielkopowierzchniowym podwórzem wypełnionym zielenią, czasami częściowo zabudowanym mniejszymi i wolnostojącymi budynkami usytuowanymi w 2. linii zabudowy. Wszystkie mieszkania posiadały dostęp do światła dziennego oraz terenu wypoczynkowego, co było niezwykle ważne w przypadku kamienic projektowanych z myślą o zamożnych najemcach.

Nietypowym rozwiązaniem dla luksusowych kamienic czynszowych jest przewaga niewielkich mieszkań dwupokojowych i kawalerek nad większymi lokalami z rozbudowanym programem użytkowym. Prawdopodobnie wynika to z faktu, że były one przeznaczone dla najemców mieszkających na stałe poza Warszawą, korzystających z mieszkań podczas krótkich lub okresowych pobytów w stolicy. W tym celu zredukowano kuchnię do niewielkiego, ślepego aneksu oraz zrezygnowano ze służbówek i balkonów. Ponadto, kamienica dokumentuje twórczość jednego z najwybitniejszych architektów II RP oraz wieloletniego wykładowcy Politechniki Warszawskiej Zdzisława Mączeńskiego, mającego ogromny wkład w rozwój polskiej architektury modernistycznej. Dzięki współpracy architekta i dra Jana Wedla Warszawa zyskała kilka efektownych i nowoczesnych kamienic. Wysoki poziom zamawianych projektów, standard wykończenia, a także zatrudnianie wielu artystów, reprezentujących nie tylko architekturę, ale i sztuki plastyczne, pozwala uznać Wedla za mecenasa sztuki, pomimo faktu, że podstawową ideą budowy kamienic czynszowych było lokowanie kapitału oraz generowanie z tego tytułu zysków.

Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.