poniedziałek, 20 marca 2023 11:19

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków prof. Jakub Lewicki wpisał
do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego wyposażenie
wnętrza lokalu przy Rynku Starego Miasta 4/6 (d. salon DESY) w
Warszawie, składające się z polichromii na sklepieniu, polichromii
drewnianego stropu i osłony grzejników.
Dawny „reprezentacyjny sklep centralny". Państwowego Przedsiębiorstwa
DESA, mieścił się w pomieszczeniach parteru i pierwszego piętra
połączonych kamienic nr 4 i 6, zlokalizowanych we wschodniej pierzei
Rynku Starego Miasta po tzw. stronie Barssa. Zachowane elementy
wystroju wnętrz zostały zaprojektowane i wykonane ok. 1953 r. w okresie
odbudowy Starówki.
Na oryginalne wyposażenie pomieszczeń dawnego
salonu DESY składają się: polichromie autorstwa Heleny i Lecha
Grześkiewiczów wypełniające prostokątne płyciny stropu wewnętrznej
klatki schodowej na pierwszym piętrze oraz malowidła wykonane przez
artystki z Zalipia, pokrywające drewniany strop na parterze. We
wszystkich pomieszczeniach znajdują się także należące do wyposażenia
z danego okresu, jednakowe w formie, drewniane obudowy grzejników z
toczonymi prętami i centralnie osadzoną ażurowo ciętą deską,
nawiązującą do dekoracji ludowej.
Malowidła ze scenami pejzażowymi autorstwa Heleny i Lecha Grześkiewiczów utrzymane są w tradycji XVII-wiecznego malarstwa pejzażowego ze sztafażem Przedstawiają monumentalne twierdze i zamki piętrzące się na wybrzeżach. Drugim plastycznym wyróżnikiem dekorującym wnętrza dawnej DESY są malowidła drewnianego stropu na parterze, przy wewnętrznej klatce schodowej, wykonane przez zespół artystek ludowych z Zalipia.
Do oryginalnego wyposażenia pomieszczeń należą także drewniane osłony grzejnikowe. Składają się z ramy okalającej wnękę podokienną oraz zdejmowanego dekoracyjnego, ażurowego ekranu. Dekoracje należą do motywów ludowych, charakterystycznych szczególnie
dla kultury karpackiej.
- Dzieła te posiadają wartości artystyczne i wysokie walory rzemieślnicze, uzasadniające ich wpis do rejestru zabytków ruchomych. Elementy wyposażenia należące do
zespołu stanowią świadectwo plastyki i sztuki użytkowej okresu
powojennego oraz realizacji pierwszego etapu odbudowy Starówki,
reprezentując wartości historyczne. Reprezentacyjne i użytkowe wnętrza
przy Rynku Starego Miasta projektowane były kompleksowo, w
najdrobniejszych szczegółach. Lokal DESY został oddany do
użytku w dniu 22 lipca 1953 r. Projekt wnętrzarski Barbary
Brukalskiej, wraz z elementami przedmiotowego wyposażenia, jest
przykładem działalności projektowej twórców należących do zespołu
pracowni zaangażowanej w odbudowę
Starówki i realizujących to zadanie w sposób kreatywny i efektowny – mówi prof. Jakub Lewicki.