Rewitalizacja Szydłowca

środa, 12 listopada 2014 13:23

Rafał Nadolny - Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wziął udział w konferencji „Szydłowiec, rewitalizacja, rozwój”, która odbyła się 7 listopada na zamku w Szydłowcu.

Było to uroczyste zakończenie projektu "Odnowa zabytkowych obiektów i przestrzeni publicznej w Szydłowcu, poprawa funkcjonalności i dostępności infrastruktury kulturalnej i turystycznej dla mieszkańców Mazowsza", współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Początki Szydłowca sięgają XIII w. a być może i XII w., kiedy był on własnością rodu Odrowążów. Prawa miejskie zyskał w 1427 r. W epoce odrodzenia na skalę krajową Szydłowiec został rozsławiony przez Szydłowieckich, zajmujących wysokie stanowiska państwowe. Miasto intensywnie rozwijało się pod pieczą Radziwiłłów, do okresu regresu mającego miejsce w 2. poł. XVII w. Po śmierci ostatniego z rodu Radziwiłłów – Macieja, dobra zostały wystawione na licytację i wykupione przez Annę z Zamoyskich Sapieżyna i w krótkim czasie ponownie sprzedane skarbowi Królestwa Polskiego.

Historii Szydłowca nieodłącznie towarzyszyło wznoszenie budowli niezbędnych do funkcjonowania i rozwoju miasta. Kilkanaście z nich – zachowanych do dziś, uznanych zostało za obiekty zabytkowe; są to m.in. kościół pw. św. Zygmunta, pochodzący z przełomu XV i XVI w. wraz z dzwonnicą i ogrodzeniem, dwa cmentarze (rzymskokatolicki – z XIX w. oraz żydowski – z końca XVIII w.), także XVI-wieczny zamek wraz z ogrodem oraz ratusz. Doceniając wyjątkową wartość tych budowli, w 2010 r. zostały podjęte działania mające na celu przywrócenie świetności niektórych z nich.

Projekt, o którym mowa wyżej, był realizowany w dwóch etapach. Pierwszy z nich – zakończony w 2012 r. objął prace przy XVII-wiecznym Ratuszu, przebudowanym w XIX w. Do tego czasu osuszono zawilgocone mury przyziemia, balkony zaadaptowano na galerie widokowe, przeprowadzono remont i konserwację elewacji wraz z jej pomalowaniem. W tym samym czasie zakończono modernizację i rozbudowę XIX-wiecznego budynku dawnej szkoły, tzw. budynku „Pod Dębem”, który zaadaptowano na hotel. Zrealizowano remont fundamentów, elewacji, ścian, więźby dachowej zabytku, którą przykryto nową dachówką ceramiczną.

W drugim etapie – zakończonym w 2014 r. – wygląd śródmieścia uatrakcyjniono wymianą nawierzchni Rynku oraz uliczek przyległych.

Największy zasięg prac objął zamek oraz jego bezpośrednie sąsiedztwo, tj. Park Radziwiłłowski. Przeprowadzono remont elewacji i konserwację detalu kamiennego oraz sgraffita. Remontowi poddany został także dach – zarówno konstrukcja (wzmocnienie istniejących i wymiana zniszczonych elementów) jak i pokrycie (wymienione). Efekty prac, widoczne są także w podziwianych przez zwiedzających wnętrzach – odmalowano je, a sztukaterie, kamieniarkę, polichromie oraz stropy, poddano pracom renowacyjno-konserwatorskim; wymieniono parkiety i posadzki. Dostosowując zabytkowy zamek do współczesnych potrzeb i wymogów wykonano szyby windowe oraz przeprowadzono kompleksowe wykonanie lub wymianę niezbędnych instalacji tj. instalacje centralnego ogrzewania, wodną, kanalizacyjną, elektryczną i wentylacji mechanicznej. Zadbano także o dostęp do Internetu i wprowadzono zabezpieczenia antywłamaniowe i przeciwpożarowe. W tym samym czasie wykonano efektowne iluminacje zamku, jak i ratusza.

Wyremontowano także przyzamkowy mostek oraz przeprowadzono rewaloryzację Parku Radziwiłłowskiego – w zabytkową przestrzeń wkomponowano plac zabaw, wykonano nową nawierzchnię dróg i alejek parkowych, usunięto chore drzewa i nasadzono nowe.

Powyższe działania pozwoliły na odpowiednią ekspozycję zabytków w przestrzeni miejskiej oraz uatrakcyjniły je dla mieszkańców Szydłowca jak i całego Mazowsza.