Cmentarz w Chynowie zabytkiem

poniedziałek, 21 listopada 2016 10:26

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków – Barbara Jezierska podpisała decyzję w sprawie wpisu do rejestru zabytków cmentarza rzymskokatolickiego z 2 poł. XIX w. , zlokalizowanego w Chynowie, w powiecie grójeckim.

Wpisem objęto: teren cmentarza, układ przestrzenno-komunikacyjny, nagrobki i płyty nagrobne sprzed 1950 r., wymienione w wykazie będącym integralną częścią decyzji.

Na terenie nekropolii zachowało się 19 cennych pod względem historycznym i artystycznym nagrobków. Powstały w okresie od 4. ćw. XIX w. do 2. ćw. XX w. Są to nagrobki wykonane z piaskowca, granitu oraz żeliwa. Na dwóch nagrobkach widnieją sygnatury wykonawców: K.R. Koziński z Warszawy, twórca wielu nagrobków na cmentarzu powązkowskim w Warszawie oraz Jakubowski z Grójca. Nagrobki historyczne prezentują różne formy i typy, m.in. krzyż na cokole, stela z krzyżem, obelisk na cokole, płyta nagrobna, krzyż na pniu drzewa, krzyż na kamieniu. Szczególnie interesującymi obiektami są: monumentalny nagrobek Aleksandra Skrzyszowskiego w formie obelisku na bogato profilowanym cokole, Ludwika Skrzyszowskiego w formie żeliwnego, ażurowego krzyża na kamieniu granitowym z tabliczką inskrypcyjną obwiedzioną wieńcem laurowym; rodziny Maciaków i Kobusów z figurką anioła na skałkach, Jakóba Cybulskiego w formie krzyża na pniu drzewa, wykonanego całkowicie z granitu. Oprócz właścicieli ziemskich Skrzyszowskich – właścicieli wsi Piekut, Dziewanowskich – właścicieli Chynowskiej Woli, pochowani są na cmentarzu chynowskim m.in. ksiądz Chróstowski, zm. w 1903 r. proboszcz parafii w Chynowie oraz żołnierze WP polegli w 1939 r.

Na cmentarzu występuje drzewostan liczący ok. 60-70 lat. Są to głównie robinie akacjowe, sosny i brzozy. Drzewostan ten posiada duże wartości kompozycyjne ze względu na charakterystyczną różnorodność gatunkową oraz ciekawe pokroje poszczególnych drzew.

Cmentarz jest obok kościoła parafialnego pw. Św. Trójcy, wpisanego do rejestru zabytków, najcenniejszym zabytkiem nieruchomym w tej miejscowości. Stanowi ważny dokument dziejów parafii i gminy Chynów. Układ przestrzenno-komunikacyjny jest czytelny, ukształtowany w okresie od 2. poł. XIX w. do 3 ćw. XX w. Ponadto, istnieje wiele historycznych nagrobków oraz kilkudziesięcioletni drzewostan. Zachowany w takim zakresie zespół sepulkralny posiada znaczne walory przestrzenne i krajobrazowe.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wykaz najcenniejszych nagrobków [pdf.]