Dom generała Kutrzeby zabytkiem

czwartek, 22 grudnia 2016 11:57

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków – Barbara Jezierska podpisała decyzję o wpisie do rejestru zabytków modernistycznej willi bliźniaczej, wzniesionej w l. 1935-36, położonej przy ul. Bajońskiej 3 i 5 w Warszawie, z uwagi na zachowane wartości naukowe, artystyczne i historyczne.

Postępowanie wszczęto po rozpatrzeniu wniosku Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Oddział Warszawa oraz Stowarzyszenia ŁADna Kępa

Zabytkowy budynek, zaprojektowany przez Maksymiliana Goldberga i Hipolita Rutkowskiego, zbudowany dla Aldony i Tadeusza Kutrzebów oraz Haliny i Hipolita Wohl, jest położony na terenie układu urbanistycznego Saskiej Kępy, wpisanego do rejestru zabytków nieruchomych decyzją z 2 kwietnia 1979 r.

Generał Tadeusz Kutrzeba od 1926 r. pełnił istotną rolę w reorganizacji naczelnych władz wojskowych, kierując Wyższą Szkołą Wojenną oraz pełniąc funkcję Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych, w 1939 r. został mianowany na dowódcę Armii Poznań, a we wrześniu 1939 r. parafował warunki kapitulacji Warszawy. Hipolit Wohl był aktywnym działaczem żydowskiego Stowarzyszenia Wspierania Rolnictwa. Najprawdopodobniej zginął wraz z żoną w warszawskim getcie.

Następnie w segmencie mieszkał prof. Grzegorz Białkowski – polski fizyk, poeta i filozof, rektor Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie budynek jest własnością osób prywatnych, niespokrewnionych z pierwotnymi właścicielami.

Obiekt dokumentuje rozwój Saskiej Kępy, a jego stylistykę w literaturze przedmiotu określano mianem „umiarkowanego funkcjonalizmu”. Jest przykładem nurtu opartego na wyważonej ekspresji bryły, w którym oszczędny detal i użyte rozwiązania materiałowe służą podkreśleniu tektoniki obiektu. Oba segmenty willi zostały uszkodzone wskutek działań wojennych. Murowany budynek otrzymał wysmakowane opracowanie elewacji, a układ wnętrz budynku nie został istotnie przekształcony. Zachowały się elementy pierwotnego wyposażenia i wystroju, tj. stolarka drzwiowa, posadzki (drewniane parkiety, okładziny ceramiczne i lastrykowe), kominki, szafki wnękowe oraz część pomieszczeń z charakterystycznymi wyoblonymi ściankami i z uwidocznionymi podciągami oraz słupami konstrukcyjnymi, które znakomicie wpisują się w modernistyczną estetykę budynku.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.