Kamienica na Starym Mieście w Warszawie zabytkiem

wtorek, 03 lipca 2018 14:18

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków – Jakub Lewicki podpisał decyzję o wpisie do rejestru zabytków kamienicy narożnej, położonej w Warszawie przy ul. Brzozowej 1/3 oraz Celnej 2/4, z uwagi na zachowane wartości historyczne, artystyczne i naukowe.

Obiekt został wybudowany w 1959 r. w miejscu oficyn zniszczonych podczas II wojny światowej. Projekt odbudowy nieruchomości przygotowała Halina Trojanowska, absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (1950 r.), działająca w Pracowni Architektury Zabytkowej Biura Odbudowy Stolicy, prowadzonej przez prof. Jana Zachwatowicza, autora koncepcji odbudowy Starego Miasta. Powstał w oparciu o wytyczne zawarte w oficjalnym dokumencie pt. Zasady Odbudowy Starego Miasta w Warszawie, opracowanym przez Pełnomocnika do Spraw Odbudowy Starego Miasta w porozumieniu z Generalnym Konserwatorem przy udziale Państwowego Przedsiębiorstwa Budowlanego Robót Konserwatorskich i Architektury Monumentalnej oraz Zakładu Osiedli Robotniczych. Ze względu na stopień zniszczenia budynków, projekt ich odbudowy zakładał rekonstrukcję ogólnego rysunku pierzei ulic i rezygnację z odtworzenia historycznego układu mieszkań na rzecz modernizacji. Łączenie domów pozwoliło na eliminację liczby klatek schodowych. Wprowadzono typ małego mieszkania, najczęściej 1-2 pokojowego o ciemnej kuchni i łazience. Wnętrze scalono wspólnym strychem, piwnicą i schronem. Przestrzeń mieszkalną podzielono na dwie części, wprowadzając dwie oddzielne klatki schodowe. Na każdej kondygnacji zorganizowano po dwa mieszkania jednopokojowe, trzy dwupokojowe i po jednym trzypokojowym. Zgodnie z Zasadami Odbudowy Starego Miasta w Warszawie klatki schodowe wykończono skromnie. Otrzymały lastrykowe posadzki i okładzinę schodów, żelazną balustradę z rurek o kwadratowym przekroju, ujętych po środku cęgami, nakrytą drewnianym pochwytem. Kamienica zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz jest dobrze utrzymana i zachowana w niezmienionym kształcie. W wejściach do budynku zachowały się drzwi dębowe płycinowe, w bramie tablica w drewnianej ramie z dekoracyjnymi okuciami, w podcieniu od ulicy Brzozowej drewniane drzwi i wrota z żelaznymi okuciami, prowadzące do piwnicy.

Budynek jest integralną częścią Starego Miasta, wpisanego w 1980 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jako przykład niemal całkowitej rekonstrukcji historycznego centrum miasta, ukształtowanego na przestrzeni od XIII do XX w. Stanowi materialną pamiątkę działalności Biura Odbudowy Stolicy pod kierunkiem prof. Jana Zachwatowicza i cenny przykład realizacji myśli konserwatorskiej. Jako dzieło odbudowy historycznego założenia, zrealizowanej z uwzględnieniem współczesnych potrzeb mieszkaniowych, jest świadectwem przemian architektury mieszkaniowej w Warszawie i zasługuje na ochronę. Pomimo, że wygląd kamienicy stanowi powojenną stylizację, posiada ona wartości artystyczne jako przykład historyzującej zabudowy typowej dla lat 50. XX w. Na walory architektoniczne budynku składają się tradycyjne motywy zdobnicze (gzymsy, szkarpa, podcień w narożu) nawiązujące do architektury staromiejskiej, elementy wyposażenia (kute kraty, żeliwne lampy na elewacji, tradycyjne formy stolarki okiennej i drzwiowej) oraz rozwiązania kolorystyczne elewacji zewnętrznych.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.