Cmentarz w Palmirach w rejestrze zabytków, 05.11.2009
czwartek, 05 listopada 2009 14:51
Barbara Jezierska Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisała do rejestru zabytków cmentarz mauzoleum ofiar terroru hitlerowskiego z lat 1939-1941 założony w 1948 r., wg projektu Romualda Gutta i Ewy Śliwińskiej położony w Palmirach w Nowym Dworze Mazowieckim.
Cmentarz został założony w 1948 r. w miejscu egzekucji ofiar terroru hitlerowskiego pomordowanych w okresie od 14.12.1939 r. do 17.08.1941 r. W 21 egzekucjach na palmirskiej polanie rozstrzelano łącznie ponad 1700 Polaków i Żydów. Ofiary to głównie więźniowie Pawiaka, ludzie cieszący się prestiżem w społeczeństwie: najaktywniejsi przedstawiciele życia politycznego, społecznego i kulturalnego, uczestnicy konspiracji, harcerze. Ludzie, których Niemcy, ze względu na ich pozycję, uznali za potencjalnych przywódców Polski Podziemnej,
a więc za szczególnie niebezpiecznych. Masowe, potajemne egzekucje miały charakter typowo eksterminacyjny. Wśród zamordowanych byli m.in. marszałek Sejmu II RP Maciej Rataj, wiceprezydent Warszawy Jan Pohoski, olimpijczyk Janusz Kusociński.
Na utworzonym w 1948 r. cmentarzu-mauzoleum spoczęły ostatecznie szczątki 2115 ofiar, ekshumowane z miejsca egzekucji w Palmirach a także innych punktów w Puszczy Kampinoskiej i w Lasach Chojnowskich. Do tej pory zidentyfikowano 577 zamordowanych.
Cmentarz został zaprojektowany przez architekta Romualda Gutta i rzeźbiarkę Ewę Śliwińską, na planie prostokąta, z podłużnym układem 30-stu wąskich kwater. Nagrobki otrzymały jednolitą formę niskich betonowych krzyży, bądź stojących płyt zamkniętych półkoliście - nawiązujących kształtem do macewy, za wyjątkiem nagrobków Janusza Kusocińskiego (nagrobek złożony z dwóch prostokątnych płyt marmurowych), Macieja Rataja (nagrobek w formie drewnianej kapliczki) oraz Mieczysława Niedziałkowskiego (nagrobek w formie tumby- kamiennej skrzyni ozdobnej), zlokalizowanych w osobnej kwaterze w centralnej części cmentarza.
Cmentarz posiada szczególną wartość historyczną jako miejsce kaźni i pochówku ofiar terroru hitlerowskiego. Na przedmiotowej nekropolii pochowani zostali przedstawiciele ówczesnej elity społecznej i politycznej Rzeczpospolitej. Należy podkreślić ponadto walor estetyczny cmentarza, który zaprojektowany został przez znanego warszawskiego architekta.
pobierz załącznik
Monika Dziekan
Rzecznik MW Konserwatora Zabytków
Cmentarz został założony w 1948 r. w miejscu egzekucji ofiar terroru hitlerowskiego pomordowanych w okresie od 14.12.1939 r. do 17.08.1941 r. W 21 egzekucjach na palmirskiej polanie rozstrzelano łącznie ponad 1700 Polaków i Żydów. Ofiary to głównie więźniowie Pawiaka, ludzie cieszący się prestiżem w społeczeństwie: najaktywniejsi przedstawiciele życia politycznego, społecznego i kulturalnego, uczestnicy konspiracji, harcerze. Ludzie, których Niemcy, ze względu na ich pozycję, uznali za potencjalnych przywódców Polski Podziemnej,
a więc za szczególnie niebezpiecznych. Masowe, potajemne egzekucje miały charakter typowo eksterminacyjny. Wśród zamordowanych byli m.in. marszałek Sejmu II RP Maciej Rataj, wiceprezydent Warszawy Jan Pohoski, olimpijczyk Janusz Kusociński.
Na utworzonym w 1948 r. cmentarzu-mauzoleum spoczęły ostatecznie szczątki 2115 ofiar, ekshumowane z miejsca egzekucji w Palmirach a także innych punktów w Puszczy Kampinoskiej i w Lasach Chojnowskich. Do tej pory zidentyfikowano 577 zamordowanych.
Cmentarz został zaprojektowany przez architekta Romualda Gutta i rzeźbiarkę Ewę Śliwińską, na planie prostokąta, z podłużnym układem 30-stu wąskich kwater. Nagrobki otrzymały jednolitą formę niskich betonowych krzyży, bądź stojących płyt zamkniętych półkoliście - nawiązujących kształtem do macewy, za wyjątkiem nagrobków Janusza Kusocińskiego (nagrobek złożony z dwóch prostokątnych płyt marmurowych), Macieja Rataja (nagrobek w formie drewnianej kapliczki) oraz Mieczysława Niedziałkowskiego (nagrobek w formie tumby- kamiennej skrzyni ozdobnej), zlokalizowanych w osobnej kwaterze w centralnej części cmentarza.
Cmentarz posiada szczególną wartość historyczną jako miejsce kaźni i pochówku ofiar terroru hitlerowskiego. Na przedmiotowej nekropolii pochowani zostali przedstawiciele ówczesnej elity społecznej i politycznej Rzeczpospolitej. Należy podkreślić ponadto walor estetyczny cmentarza, który zaprojektowany został przez znanego warszawskiego architekta.
pobierz załącznik
Monika Dziekan
Rzecznik MW Konserwatora Zabytków
| < Poprzednia | Następna > |
|---|
