Dom letniskowy Ireny i Mieczysława Foggów w rejestrze zabytków

poniedziałek, 10 lipca 2023 11:53

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, prof. Jakub Lewicki wpisał do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego dom letniskowy Ireny i Mieczysława Foggów wraz z terenem posesji, położony przy Al. W. Lipnickiego 21 w Leśnej Polanie. Postępowanie wszczęto na wniosek właścicielki nieruchomości.

W 1928 r. na obszarze obecnej miejscowości Leśna Polana na zlecenie Romy Orłowskiej, wydzielono parcele o charakterze letniskowym. Najprawdopodobniej w 1941 r. jedną z nieruchomości zakupili Irena i Mieczysław Fogg. W kolejnym roku na działce wybudowali niewielki dom letniskowy składający się z wydzielonej kuchni, spiżarni, dwóch pokoi i werandy. Piosenkarz, cieszący się od lat 30. XX w. rosnącą popularnością w kraju i zagranicą, w czasie II wojny światowej brał aktywny udział w walkach i wspierał morale żołnierzy w czasie Powstania Warszawskiego. W tym czasie mieszkał i pracował w Warszawie, a czas wolny spędzał w Leśnej Polanie. Według zachowanego projektu zagospodarowania w sąsiedztwie usytuowanego w zachodniej części działki domu letniskowego miał znajdować się basen wraz z częścią rekreacyjną, w południowo-zachodniej części zaprojektowano niewielki ogród alpejski, we wschodniej części budynek gospodarczy. W projekcie przewidziano wytyczenie alej i wykonanie klombów, jak również zachowanie istniejącego drzewostanu. Na przeszkodzie do realizacji tej koncepcji stanęły działania wojenne.

Po 1945 r. Mieczysław Fogg powadził kawiarnię artystyczną Cafe Fogg oraz wytwórnię płytową Fogg Rekord, a następnie skupił się na działalności koncertowej. Dom letniskowy w Leśnej Polanie wykorzystywany był wówczas od wiosny do jesieni do celów wypoczynkowych. Zachowano zabudowę pochodzącą z lat 40. XX w., odstąpiono od wytyczania ścieżek, natomiast w południowo-wschodnim narożniku, w miejscu planowanego ogrodu skalnego Fogg zaprojektował i wykonał drewnianą kapliczkę. Po 1945 r. zabudowano werandę w południowo-zachodnim narożniku (wprowadzono wielokwaterowe okna i szalunek analogiczny formą do historycznego).

Pod koniec XX w. do budynku dobudowano aneks, w którym wydzielono niewielką zadaszoną werandę, hol, pomieszczenie sanitarne oraz gospodarcze, wykonano ocieplenie ścian (w przestrzeni między szalunkiem a ścianami wewnętrznymi), stropu, wymieniono stolarkę okienną na nową, z uwzględnieniem pierwotnych podziałów. Obecnie budynek wykorzystywany jest jako dom całoroczny.

Dom letniskowy Ireny i Mieczysława Foggów stanowi ciekawy przykład przedwojennego budynku letniskowego o prostej charakterystycznej dla architektury modernistycznej formie. Budynek ma zwartą bryłę, z pierwotnie zadaszoną a obecnie zabudowaną werandą, zaakcentowaną strefą cokołową, dekoracyjnie potraktowaną konstrukcją dachu widoczną wewnątrz budynku. Funkcjonalność i przeznaczenie budynku podkreśla jego układ przestrzenny, w tym lokalizacja pomieszczeń oraz otworów okiennych umożliwiający najlepsze wykorzystanie dziennego światła. Wewnątrz zachowały się elementy pierwotnego wystroju i wyposażenia, m.in. podłogi, stolarka drzwiowa, piec ceramiczny i kominek, ceramiczna dekoracja sufitu w pomieszczeniu dawnej werandy. Wartość artystyczną obiektu podnosi jego autentyczność i wiążący się z nią fakt zachowania wielu elementów pierwotnego wyposażenia, często autorstwa pierwszego właściciela budynku - Mieczysława Fogga (dekoracja kasetonów na suficie, kapliczka) .

Dom letniskowy Ireny i Mieczysława Foggów oraz ich potomków trwale wpisał się w krajobraz kulturowy Leśnej Polany, stając się miejscem wypoczynku oraz spotkań nie tylko rodziny, ale również przedstawicieli powojennej inteligencji, którzy zakupili posesje na terenie kolonii Leśna Polana, m.in. popularyzatora majsterkowania Adama Słodowego czy dziennikarza i publicysty Jerzego Tepli. Wpływ ten upamiętniono m.in. poprzez nadanie patronatu Mieczysława Fogga jednej z ulic na terenie Prac Dużych. Nośnikiem wartości zabytkowych jest również teren posesji, na której znajduje się dom letniskowy wraz z kapliczką oraz istniejącym zagospodarowaniem, zachowującym leśny charakter działki.