Warszawa ma nowe zabytki

środa, 21 lipca 2010 14:03

Barbara Jezierska Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisała do rejestru zabytków dwa kolejne obiekty: Dom dla Urzędników Banku Gospodarstwa Krajowego przy ul. Polnej 44 oraz kamienicę wraz z oficynami przy ul. Targowej 14.

Oba zabytki są przykładem ciekawych i unikatowych rozwiązań urbanistycznych na terenie Warszawy. Budynek przy ulicy Polnej 44 został wzniesiony w latach dwudziestych XX wieku według projektu architekta Mariana Kontkiewicza. Usytuowano go na narożnej działce u zbiegu ulic Polnej i Jaworzyńskiej. Taka lokalizacja umożliwiała wybudowanie   kamienicy o większej ilości mieszkań frontowych, a w związku z tym przynoszącej większe dochody niż kamienica o tradycyjnej zabudowie.

Komfort mieszkańców ? w tym wypadku urzędników Banku Gospodarstwa Krajowego ? miał zostać zapewniony również dzięki wysokiemu poziomowi wykonania. Mieszkania  zaprojektowano w taki sposób, aby były przestronne a klatki schodowe - obszerne i dobrze oświetlone.

Budynek jest trójskrzydłowy, posiada sześć kondygnacji, a jego wewnętrzną część stanowi dziedziniec. Ponadto kamienica posiada zachowany w znacznym stopniu oryginalny wystrój wnętrz, w którym zastosowano szlachetne materiały wykończeniowe między innymi kamienne schody wykonane z tzw. zlepieńca zygmuntowskiego wraz z dekoracyjnymi żeliwnymi balustradami oraz drewniane parkiety.

Dom dla Urzędników Banku Gospodarstwa Krajowego przetrwał w dobrym stanie okres II Wojny Światowej. Obecnie stanowi wartościowy zabytek warszawskiego budownictwa mieszkaniowego okresu międzywojennego. Jest zarówno ciekawym przykładem adaptacji narożnej działki na potrzeby zabudowy czynszowej, jak i obiektem o wysokiej wartości artystycznej.

Kamienica przy ulicy przy ulicy Targowej 14 (wraz z oficynami i stajnią ?wozownią) została wpisana do rejestru zabytków na wniosek Stowarzyszenia Zespołu Opiekunów Dziedzictwa Kulturowego Warszawy ?ZOK?.  Obiekt powstał w latach 1899-1902 na terenie zakupionym dwa lata wcześniej przez Władysława Karszko-Siedlewskiego, znanego w Warszawie producenta wódek.  Jej wizerunek  widnieje na pocztówce z 1915 roku, przedstawiającej wymarsz wojsk rosyjskich ze stolicy.  W maju 1920 roku kamienicę sprzedano Bankowi Towarzystw Spółdzielczych, a w latach 1920-27 z jej części wydzielono bursę dla gimnazjalistów spoza Warszawy. W 1940 roku budynek stał się własnością Spółki Zjednoczonych Browarów Warszawskich Haberbusch i Schiele S. A. Dwa lata później przeszedł w ręce barona Stanisława Ruziczka de Rosenwerth. Podczas II Wojny Światowej nieruchomość nie uległa poważniejszym zniszczeniom, a po wojnie ? w 1950 roku ? stała się własnością skarbu państwa.

Kamienica jest unikatowym na terenie Warszawy przykładem budynku mieszkalnego o układzie czteropodwórzowym.  Co najbardziej istotne , tego typu zagęszczenie zabudowy nie powoduje częstego w podobnych przypadkach spadku komfortu życia mieszkańców. Wewnętrzne dziedzińce są na tyle przestronne, że umożliwiają dostateczny dopływ światła słonecznego do wszystkich mieszkań.  Takie rozwiązania architektoniczne już na początku XX wieku decydowały o wyjątkowości obiektu na tle wczesnej fazy rozwoju wielkomiejskiej zabudowy czynszowej Dzielnicy Praga.  Poza walorami architektonicznymi,  kamienica posiada zachowany w znacznym stopniu wystrój klatek schodowych, stolarkę okienną i drzwiową, a co za tym idzie ? ogromną liczbę reliktów dziewiętnastowiecznego rzemiosła budowlanego.