Kamienica Jakuba Zaleskiego, wzniesiona w latach 1882-1883, położona w Warszawie, przy ul. Kruczej 3 została wpisana do rejestru zabytków.

Kamienica posiada wartość artystyczną ze względu na neorenesansowy, oryginalny wystrój wnętrz budynku. Z pierwotnego wystroju zachowała się dekoracja architektoniczna przejazdu bramnego, dekoracyjne, dwuskrzydłowe drzwi wejściowe w oprofilowanej ramie.
W oryginalnej postaci zachowały się również klatki schodowe w budynku frontowym i w budynkach oficyn, o drewnianych stopniach. W oficynach znajdują się drewniane tralkowe balustrady, a w budynku frontowym - żeliwne, o dekoracji roślinnej. Zachowane są pierwotne drewniane drzwi wejściowe do mieszkań, jednoskrzydłowe, pełne, z dekoracją z oprofilowanych płycin. W kilku pomieszczeniach przetrwały do dziś piece kaflowe ze zwieńczeniami oraz oryginalne, dębowe parkiety i terakota, w niektórych mieszkaniach pozostałości wystroju sztukatorskiego w postaci faset i rozet. Częściowo zachowała się również oryginalna, drewniana stolarka okienna. Można dostrzec balkony o płytach żeliwnych i murowanych na stalowych szynach, z żeliwnymi balustradami o motywach geometryczno - roślinnych.
Budynek posiada również wartość naukową, stanowiąc istotny element zespołu urbanistycznego ul. Kruczej, daje on świadectwo o przedwojennym, wielkomiejskim charakterze tej ulicy, której zabudowę stanowiły duże kamienice czynszowe.
Kamienica przy ul. Kruczej 3 jest jednym z ostatnich zachowanych reliktów przedwojennej zabudowy przy tej arterii, uniknęła ona losu podobnych jej budynków, które zostały wyburzone po II wojnie światowej. Mimo, iż z punktu widzenia historii architektury brak jej cech nowatorskich lub prekursorskich, budynek ten jest reprezentatywnym przykładem wielkomiejskiej kamienicy czynszowej w stylu neorenesansowym, o konstrukcji i rozwiązaniach materiałowych typowych dla architektury z tego okresu.

Agnieszka Żukowska
Rzecznik Prasowy
Mazowieckiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków