Żyrardów ma nowy zabytek

czwartek, 02 maja 2013 09:21

Kamienica położona przy ulicy 1 Maja 25 w Żyrardowie, została wpisana do rejestru zabytków.

Obiekt zbudowano w pierwszej ćwierci XX wieku, najprawdopodobniej w 1910 roku, z inicjatywy rosyjskiego prominenta Martena Krastyna, dlatego też w lokalnym nazewnictwie funkcjonowało określenie budynku jako „dom Krastynki”. W momencie powstania, kamienica stanowiła najbardziej okazały obiekt mieszkalny spośród wzniesionych w Żyrardowie.

Budynek kamienicy w swej oryginalnej formie został wpisany do rejestru zabytków ze względu na wartość naukową, artystyczną i historyczną – stanowiąc na terenie miasta obiekt o wyjątkowych i szczególnych walorach. Jest przykładem dobrze zachowanej kamienicy czynszowej z początku XX wieku. Posiada niewątpliwą wartość naukową, dokumentującą rozwój miejskiej zabudowy mieszkaniowej Żyrardowa. Ponadto, stanowi ważny element zagospodarowania w przestrzeni urbanistycznej miasta. Czytelny podział elewacji frontowej odzwierciedla rangę i funkcję poszczególnych kondygnacji. Na parterze wyodrębniono pomieszczenia handlowo-usługowe, pierwsze piętro – „piano nobile” – to kondygnacja mieszcząca pomieszczenia reprezentacyjne, natomiast wyższe kondygnacje to lokale mieszkalne, najskromniejsze w ostatniej kondygnacji i oficynie, przeznaczone na lokale służebne i gospodarcze. Podział ten znalazł również odpowiednik w oprawie i wystroju zewnętrznym budynku. Warto zwrócić uwagę na wysoki stopień zachowania pierwotnego wyposażenia w postaci stolarki, balustrad, posadzek, parkietów oraz wystroju sztukatorskiego. Kamienica posiada również znaczną wartość artystyczną. Harmonijnie zaprojektowana fasada o zrównoważonej kompozycji horyzontalnej i wertykalnej, zachowuje zasadę symetrii oraz rytm powtarzających się elementów. Bogaty wystrój architektoniczny dopełniają secesyjne elementy fasady oraz przejazdu bramnego – stylizowana głowa kobieca. Obiekt stanowi także dokument historii Żyrardowa, związanej z działalnością partii politycznej, która miała tu siedzibę, a także funkcjonowaniem tajnego nauczania podczas II wojny światowej.

Agnieszka Żukowska
Rzecznik Prasowy
Mazowieckiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków