Kolejny zabytek w Kozienicach

czwartek, 28 sierpnia 2014 09:39

Pomnik upamiętniający narodziny króla Zygmunta I Starego z lat 1527-35, 1702, zlokalizowany na terenie zespołu pałacowo-parkowego w Kozienicach, został wpisany do rejestru zabytków.

Według lokalnych przekazów pomnik powstał na miejscu dawnego dworku królewskiego, a na pewno na placu przykościelnym, który włączono w obręb nieruchomości pałacowej dopiero w XIX wieku. Na pomniku umieszczono marmurowe tablice. Dwie z wyrytym tekstem łacińskim epigramatu z ok. 1518 roku, autorstwa Andrzeja Krzyckiego, ówczesnego poety dworskiego. Na dwóch pozostałych pojawiły się płaskorzeźbione wizerunki króla adorującego ukrzyżowanego Chrystusa w otoczeniu inskrypcji łacińskiej – tekstu Psalmu XX z błędną datą urodzin władcy 1464 zamiast 1467 oraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z inskrypcją – tekstem łacińskim hymnu św. Andrzeja Kreteńskiego (VII/VIII wiek). W związku ze złym stanem zachowania, w 1702 roku pomnik został odbudowany dzięki staraniom Hieronima Lubomirskiego, podskarbiego wielkiego koronnego i tenutariusza kozienickiego. Wykorzystano wszystkie cztery XVI-wieczne tablice oraz dodano nową piaskowcową z inskrypcją łacińską, zawierającą informację na temat odbudowy.

Pomnik upamiętniający narodziny króla Zygmunta I Starego w Kozienicach, ze względu na czas powstania, zachowane tablice z inskrypcjami i wizerunkami, bogatymi w treści ideologiczne, religijne i intelektualne, świadczącymi o wysokiej kulturze renesansu w Polsce oraz pierwszorzędne miejsce, jakie zajmuje ten obiekt w tradycji i historii Kozienic, gdzie często przebywali władcy polscy z dynastii jagiellońskiej, stanowi wybitny dokument historii, nie tylko lokalnej, regionalnej, ale i państwowej. Jest to też jeden z najstarszych świeckich pomników istniejących w Polsce.