Cmentarz we Wrzosie zabytkiem

poniedziałek, 29 grudnia 2014 10:07

Stara część cmentarza rzymsko-katolickiego z poł. XIX wieku, zlokalizowanego we Wrzosie (pow. radomski) została wpisana do rejestru zabytków.

Wpisem objęto ograniczoną murem ogrodzenia od zachodu, południa i północy, a od wschodu aleją główną, która oddziela część zabytkową od współczesnej, układ przestrzenno-komunikacyjny, nagrobki i płyty nagrobne sprzed 1950 r., w tym najcenniejsze wymienione w wykazie będącym integralną częścią decyzji.

Na cmentarzu zachowało się kilkanaście historycznych nagrobków. Najstarszy pochodzi z 3 ćw. XIX wieku. Nagrobki zabytkowe są orientowane. Prezentują typy: krzyż na cokole, stela, pień na skałce, płyta nagrobna, grobowiec. Oprócz nagrobka Elwiry Janisławskiej z żeliwa, pozostałe wykonane zostały z piaskowca. Na jednym z obiektów znajduje się sygnatura kamieniarza z Szydłowca.

Pod względem artystycznym na szczególną uwagę zasługują: nagrobek ks. Antoniego Ambrozewicza z 4 ćw. XIX wieku, eklektyczny z dekoracją bogatej symbolice (motyw całunu, księga, stuła, kielich mszalny oraz uskrzydlona klepsydra); nagrobki Katarzyny Fokt i ks. Marka Gujskiego z 1 ćw. XX wieku w formie i detalu neogotyckiej, nagrobek stela Julji Jasieńskiej z 3 ćw. XIX wieku, mogiła powstańców z 1863 roku (wpisana do rejestru zabytków w 1997 roku); figura Jana Nepomucena ustawiona na mogile. Na cmentarzu pochowani są m.in. tutejsi proboszczowie, właściciele ziemscy, powstańcy styczniowi. Znajduje się też grób uznanego artysty ks. Władysława Paciaka.

Obiekt stanowi cenny dokument dziejów parafii i miejscowości. Przestrzennie związany z kościołem pw. św. Wawrzyńca z 1420 roku (wpisanym do rejestru zabytków w 1982 roku) zajmuje eksponowane miejsce w krajobrazie wsi.

Poniżej do pobrania wykaz nagrobków:
Wykaz nagrobków