Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków

czwartek, 16 kwietnia 2015 10:47

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, obchodzony 18 kwietnia na całym świecie, został ustanowiony przez Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS w 1983 roku i wpisany przez UNESCO do rejestru ważnych imprez o znaczeniu światowym.

Ideą obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w Polsce jest prezentowanie dóbr kultury o istotnym znaczeniu dla europejskiego i światowego dziedzictwa kulturowego oraz uhonorowanie konserwatorów i właścicieli zabytków, którzy w szczególny sposób przyczynili się do ich ratowania.

Pałac Jacobsonów w Warszawie
Na zdjęciach znajduje się pałac Jacobsonów z około 1780 roku, wpisany do rejestru zabytków w 1965 roku, zlokalizowany przy al. Solidarności 105 w Warszawie (d. ul. Leszno 23). Ulica Leszno była główną arterią d. miasteczka Jurdyki Leszno, od nazwiska jej założyciela Bogusława Leszczyńskiego. Właścicielem tej posesji był Fryderyk Jacobson, jubiler nadworny królewski Stanisława Augusta Poniatowskiego. Na środku, na parterze znalazła się brama wjazdowa na podwórko. Przyziemie pierwotnie zdobiło boniowanie, wyżej zaś pięć efektownych konsol podtrzymuje imponujący balkon pierwszego piętra. Elewacje ożywiły pilastry akcentujące część środkową fasady oraz delikatne dekoracje między oknami. Całość zwieńczyły niskie attyki balustradowe zakończone niegdyś kamiennymi wazonami. Co do projektanta obiektu, wnioski nie są jednoznaczne. Prof. Marek Kwiatkowski uważa, że jest nim architekt królewski Jakub Fontana. Tymczasem wystrój wnętrz mógł być dziełem Szymona Bogumiła Zuga. Budynek po śmierci Jacobsona wielokrotnie zmieniał właścicieli. Obecnie znajduje się tu Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Kościół pw. MB Częstochowskiej w Chotumiu, pow. ciechanowski
Kolejny zabytek na zdjęciu (fot. Henryk Wojdat) to kościół filialny pw. MB Częstochowskiej w Chotumiu (gm. Ciechanów, pow. ciechanowski), należący do parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja w Sulerzyżu, wzniesiony w XVII w., gruntownie odnowiony w 1900 r. (wówczas m.in. ozdobnie oszalowany), remontowany w 1953 r. Orientowany. Drewniany, konstrukcji zrębowej, wzmocniony lisicami z barokowym wyposażeniem wnętrza. W 1961 r. budynek kościoła został wpisany do rejestru zabytków, zaś w 1970 r. jego wyposażenie. W 2002 r. przeprowadzono remont dachu, w 2003 roku dokonano odnowienia polichromii na ścianach i suficie, a także malatury ambony. W latach 2009-2014 dokonano kompleksowego remontu świątyni przy wsparciu finansowym WKZ, obejmującego prace remontowe budynku kościoła oraz nigdy wcześniej nie konserwowanego wyposażenia.

Kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Zwoleniu
Kościół parafialny w Zwoleniu powstawał etapami. W 1570 r. wybudowano prezbiterium. Następnie powstała nawa i zapewne zakrystia. W 1610 r. dobudowano kaplicę Kochanowskich. W latach 1620-1630 wzniesiono kaplicę Owadowskich. W okresie międzywojennym świątynię zwoleńską przebudowano poprzez dodanie dwóch bocznych naw oraz wieży. Początkowo kościół posiadał dwa wezwania Krzyża Świętego oraz św. Katarzyny. Mimo wielu zmian kościół w Zwoleniu zachował charakter gotycki. Posiada bogaty wystrój i wyposażenie historyczne, w tym popiersie Jana Kochanowskiego wykonane w czerwonym marmurze chęcińskim, przedstawiające bliski autentyczności wizerunek poety. Ostatnio zostały przeprowadzone kompleksowe prace remontowo- konserwatorskie na zewnątrz i wewnątrz kościoła, m.in. – zaadaptowano i udostępniono zwiedzającym kryptę Kochanowskich.

Ratusz w Warce, pow. grójecki
Budynek został wybudowany w 1805 r. w stylu klasycystycznym wg projektu Hilarego Szpilowskiego. Usytuowany jest w pierzei rynku na brzegu skarpy. Składa się z głównego budynku i dwóch oficyn przylegających do jego naroży od strony południowej. Ratusz jest założony na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjny, ogzymsowany, przykryty dachem namiotowym. Odznacza się Harmonijną artykulacją elewacji. Występują gzymsy kordonowe, fryz kostkowy, boniowanie, arkadowe blendy z otworami okiennymi i drzwiowymi. Oficyny parterowe posiadają analogiczny wystrój elewacji co główny korpus. W latach 2005-2008 przeprowadzono generalny remontu ratusza wraz z dobudowaniem nowej kubatury od południa nawiązującej stylistycznie do oryginału.

Budynek dawnej leśniczówki przy ul. Krasickiego w Garbatce Letnisko, pow. kozienicki
Budynek leśniczówki został wzniesiony w latach 1921- 1926 r. w stylu tzw. „zakopiańskim”, wg projektu Antoniego Borettiego, kierownika wydziału budowlanego Zarządu Okręgowego Dóbr Państwowych w Radomiu. Zmontowano go z gotowych elementów przywiezionych z terenu Zakopanego lub jego okolic. Do 1972 r. był siedzibą Nadleśnictwa. Następnie oddany w użytkowanie pracownikom Lasów Państwowych. Przedmiotowy budynek stanowi znakomity przykład drewnianej architektury „willowej” okresu międzywojennego. Wyróżnia się oryginalną bryłą i planem, wyjątkowym bogactwem form architektonicznych, detalu snycerskiego oraz zachowanej stolarki okiennej i drzwiowej.

Sarkofag- cenotaf, Jasieniec Solecki (Kolonia), gm. Zwoleń
Pomnik ten został wzniesiony w 1800 r. przez hrabiego Tadeusza Matuszewicza, posła na Sejm Czteroletni i jednego z twórców Konstytucji 3 Maja ku czci zmarłej żony Marianny Matuszewicz z d. Przebendowskiej. Obiekt wykonany z cegły z okładziną marmurową, przykryty daszkiem dwuspadowym z akroterionami w narożach. Na ścianach sarkofagu umieszczone były tablice z inskrypcjami. Zachowała się jedna tablica z inskrypcją. Inne zostały zrekonstruowane podczas prac restauratorskich w 2011 r. Usytuowany malowniczo na sztucznej wyspie na terenie zabytkowego parku w Jasieńcu Soleckim (Kolonii). Jest jedynym obiektem tego typu w południowej części województwa mazowieckiego.

Klasztor OO. Bernardynów wraz z kościołem pw. św. Katarzyny w Radomiu
Wybudowany od 1468 do pocz. XVI w. w stylu późnogotyckim z fundacji Króla Kazimierza Jagiellończyka. Składał się z kościoła pw. św. Katarzyny i przyległych do niego zabudowań klasztornych z wirydarzem oraz skrzydłem gospodarczym. Na szczególną uwagę zasługuje zachowany budynek gospodarczy tzw. piekarnik. Pod koniec XVI w. powstała kaplica św. Anny utrzymana w pierwotnej stylistyce. Zapewne pod koniec XVII w., wykonano późnorenesansowy szczyt tej kaplicy, przekształcony następnie w XIX w. W latach 1911- 12 obiekt został wyremontowany i częściowo przebudowany wg proj. Stefana Szyllera. Obecnie stanowi jeden z najlepiej zachowanych średniowiecznych zespołów klasztornych w Polsce. W ciągu ostatnich 20 lat dokonano wielu prac remontowo- konserwatorskich przy znacznej pomocy finansowej z budżetu państwa i samorządu.

Materiały pochodzą a archiwum zakładowego WUOZ.