Kolejny zabytek w Radomiu

środa, 23 września 2015 11:21

Zespół budowlany dawnej garbarni „Praca” z przełomu XIX i XX wieku, zlokalizowany przy ul. Warszawskiej w Radomiu został wpisany do rejestru zabytków z uwagi na zachowane wartości naukowe i historyczne.

Wpisem objęto trzy obiekty wchodzące w skład zespołu: główny budynek garbarni, budynek magazynowy, oraz komin fabryczny.

Zakłady garbarskie w dzielnicy Obozisko w Radomiu zostały uruchomione w 1897 roku przez Józefa Samsonowskiego. Produkowano skórę na rynek wewnętrzny i na eksport do m.in. Francji i na Bliski Wschód. Od 1919 roku funkcjonowały jako spółka Zakłady Garbarskie „Praca”. W czasie wojny, majątek zakładowy zajęły i skonfiskowały niemieckie władze okupacyjne.

Obiekty fabryczne zachowały się niemal bez zmian, tak samo ogólna koncepcja architektoniczna i kompozycyjna zespołu, forma zewnętrzna budynków wraz z detalem i pozostałościami oryginalnej ślusarki okiennej. Zastosowane rozwiązania architektoniczne, kompozycyjne, i dekoracyjne odznaczają się historyzującymi formami i oszczędnością w komponowaniu, co jest charakterystyczne dla architektury przemysłowej.

Zespół budowlany dawnej garbarni to także ważny dokument historii miasta i rozwoju garbarstwa w Radomiu. Pierwsze zakłady garbarskie powstały w 1. połowie XIX wieku: Schniersteina (ok. 1818 roku), Karscha (około 1830 roku). Pod koniec XIX wieku garbarstwo stało się wiodącą gałęzią przemysłu na terenie miasta. Produkowano dla Królestwa Polskiego i Cesarstwa Rosyjskiego, jak i na rynki zagraniczne. Miejscowe wyroby były wielokrotnie nagradzane na międzynarodowych wystawach. Radom stał się drugim po Warszawie ośrodkiem garbarskim w zaborze rosyjskim. Garbarnia Samsonowskiego była zakładem średniej wielkości. Sytuowana była na 12 miejscu pod względem wielkości wśród 39 zakładów garbarskich w mieście (w 1939 roku). Niestety, do dziś ostały się nieliczne: garbarnia Karscha przy ul. Stare Miasto 4/5, Borkowskiego przy ul. Garbarskiej 27, oraz największa wśród nich przy ul. Warszawskiej.

Dokumentuje ona ważny etap rozwoju przemysłu radomskiego. Pozostaje jednym z ostatnich reliktów przemysłowych w dzielnicy Obozisko.