Cmentarz w Odechowie zabytkiem

piątek, 12 lutego 2016 12:19

Cmentarz rzymskokatolicki z 1. poł. XIX w., zlokalizowany w Odechowie (gm. Skaryszew, pow. radomski) został wpisany do rejestru zabytków z uwagi na zachowane wartości historyczne i artystyczne.

Wpisem objęto teren cmentarza, układ przestrzenno-komunikacyjny oraz najcenniejsze nagrobki i płyty nagrobne sprzed 1950 r. wymienione w wykazie do decyzji wraz z ich otoczeniem w promieniu 3 m.

Na terenie cmentarza zachowało się wiele cennych nagrobków. Prezentują różne typy: krzyż na cokole, płyta nagrobna, kolumna na cokole, stela, obelisk na cokole, krzyż na skałkach, kapliczka, pień drzewa. Wykonane zostały głównie z piaskowca. Występują też elementy żeliwne. Na dwóch nagrobkach widnieją nazwiska znanych radomskich kamieniarzy, działających w 1. poł. XX w.: L. Staniszewski z Radomia i F. Smerdzyński z Radomia. Najstarsze orientowane nagrobki pochodzą z 2. Poł. XIX w. Usytuowane są w zachodniej części cmentarza. Pod względem artystycznym szczególnie interesującymi obiektami są: nagrobek ks. Krukowskiego w formie złamanej kolumny na cokole, nagrobek Jana Mulika z 1. ćw. XX w. formie kapliczki, nagrobek Eleonory i Wacława Wójcickich z 1. ćw. XX w. w formie krzyża na skałce z bogatą i oryginalną dekoracją, nagrobek Franciszka Oko z 1. ćw. XX w. przedstawiający figurkę dziecka na cokole.

Pomniki nagrobne upamiętniają m.in. właścicieli ziemskich (Antoniego Krukowskiego – właściciela Grabiny, Florentyna Olszowskiego – właściciela dóbr Kopiec i Woli Wrzeszczowskiej, Lucjana Olszowskiego – właściciela dóbr Tynica, Ksawerego Olszowskiego – właściciela dóbr Zakrzówek), urzędników (Kajetana Sokołowskiego – radcy Dyrekcji Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego i właściciela dóbr Klonowiec oraz Koracz), księży odechowsklich (ks. Pawła Grymuzińskiego, ks. Antoniego Słapczyńskiego).

Cmentarz zachował czytelny, historycznie ukształtowany układ przestrzenno-komunikacyjny i jest cennym dokumentem materialnym i niematerialnym dziejów parafii i miejscowości.

Wykaz najcenniejszych nagrobków [pdf].