Budynek przy alei Na Skarpie 21 w Warszawie zabytkiem

środa, 15 czerwca 2016 15:03

Budynek mieszkalny wielorodzinny, wzniesiony w latach 1938-1939, według projektu architekta Leona Marka Suzina oraz Bohdana Krzemieniewskiego, położony przy alei Na Skarpie 21 w Warszawie został wpisany do rejestru zabytków wraz z terenem otoczenia.

Dom powstał na terenie dawnego ogrodu Frascati, którego właścicielami od 1849 r. byli Braniccy. W 1937 r. jedną z wydzielonych na tym terenie posesji zakupił Jan Jakub Litauer – znany w środowisku prawnik, sędzia Sądu Najwyższego.

Obiekt zachował w znacznym stopniu oryginalną zabytkową substancję i formę, co predestynuje go wpisu do rejestru zabytków ze względu na posiadane wartości artystyczne i naukowe. Na wartość artystyczną budynku wpływa jego nowoczesna forma o zindywidualizowanej bryle, charakteryzująca się monumentalnymi gabarytami, wyważoną i uporządkowaną kompozycją oraz powściągliwym detalem. Trójkondygnacyjny budynek, z dwoma osiowo usytuowanymi ryzalitami mieszczącymi klatki schodowe, odznacza się także miękko zaokrąglonymi narożnikami oraz mocno zarysowaną, wysuniętą płytę gzymsową podkreśloną kasetonami. Dodatkowym walorem plastycznym obiektu jest również kanelurowa dekoracja ryzalitu frontowego oraz zróżnicowana faktura ścian opracowana w formie żłobień liniowych elewacji. Z kolei zastosowane formy monumentalno-reprezentacyjne, wyeksponowane w układzie wyważonych proporcji i symetrii, są przejawem powrotu do elementów estetyki klasycznej w ramach kanonu architektury nowoczesnej.

O wartości naukowej budynku świadczy fakt, iż jest on dziełem znanych warszawskich architektów – Leona M. Suzina oraz Bohdana Krzemieniewskiego. Ponadto aspektem wpływającym na podniesienie walorów naukowych jest również sama koncepcja architektoniczna budynku, będąca źródłem wiedzy z zakresu kształtowania się i rozwoju tendencji modernistycznych w architekturze lat 30. XX w., a jako komponent przestrzenny obrazuje sposób rozplanowania przedwojennej zabudowy al. Na Skarpie.

Wartym uwagi jest fakt, iż w części mieszkań przetrwały historyczne elementy wystroju w postaci: szaf wnękowych i kuchennych, drewnianych parkietów (ułożonych w jodełkę), terakotowych posadzek układanych w geometryczne wzory oraz płytek glazurowych. Ponadto zachowały się przykłady stolarki drzwiowej (pełne i częściowo szklone oraz z tzw. ”bulają”) z oryginalną ślusarką oraz oryginalne drewniane okna (głównie jednodzielne trójpodziałowe) z oryginalnymi okuciami i klamkami. Na poddaszu przetrwały piece kaflowe służące głównie do podgrzewania wody oraz betonowe wanny, a także oryginalna ceramiczna posadzka wykonana z czarno-białych płytek ułożonych w szachownicowy wzór. Cennym elementem jest również dachowy świetlik wykonany ze zbrojonego szkła w formie niewielkiego daszku.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do MKiDN.