Mykwa w Żelechowie zabytkiem

środa, 23 listopada 2016 13:16

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków – Barbara Jezierska podpisała decyzję o wpisie do rejestru zabytków łaźni rytualnej – mykwy, mieszczącej się w piwnicy budynku gminy żydowskiej (kahału) zburzonego w 1942 r., w Żelechowie.

W latach 30. XX w. przy ul. Rabina Majzelsa, obecnie Ludwika Pudły, zbudowano nową siedzibę gminy żydowskiej. W piwnicach piętrowego, murowanego budynku umieszczono mykwę - rytualną łaźnię. Podczas działań II wojny światowej budynek został zburzony. Na jego miejscu powstał skwer. W płn.-wsch. narożniku skweru widoczny jest fragment przyziemia budynku, stanowiący sklepienie pomieszczenia łaźni. Metalowa pokrywa zabezpiecza wejście, prowadzące na schody wiodące do niewielkiego pomieszczenia, zbudowanego z cegły palonej, pierwotnie pokrytej tynkiem. Po obu stronach schodów znajdują się niewielkie baseny z krystalicznie czystą wodą. Zgodnie z rytuałem religii judaistycznej, obmycia w mykwie wymagają osoby i naczynia, które zaciągnęły jakiegoś rodzaju nieczystość rytualną. Dokonuje się go przez całkowite zanurzenie. Woda do obmywań rytualnych musi pochodzić z rzeki, źródła lub wody deszczowej, bezpośrednio doprowadzonej do zbiornika.

O istnieniu mykwy wiedzieli tylko najstarsi mieszkańcy miasta i zapewne dlatego łaźnia zachowała się niemal w niezmienionym stanie.

Mykwa związana jest z dziejami Żydów w Polsce i gminy żydowskiej w Żelechowie. Stanowi przykład bogatego rytuału religijnego judaizmu. Związana z historią miasta i jego dawnymi mieszkańcami, jako jedyna zachowała się w tej części Mazowsze i z uwagi na zachowane wartości historyczne i artystyczne zasługuje na ochronę konserwatorską.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.