Kamienica przy Koszykowej 35 w Warszawie zabytkiem

wtorek, 29 listopada 2016 10:00

Barbara Jezierska – Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków podpisała decyzję o wpisie do rejestru zabytków kamienicy Gustawa Wojciechowskiego, położonej przy ul. Koszykowej 35 w Warszawie, z uwagi na zachowane wartości historyczne, naukowe i artystyczne.

Obiekt posiada ponadprzeciętne wartości artystyczne. Świadczy o tym zachowany detal architektoniczny m.in. płaskorzeźbione motywy głów męskich, amorków, głowy lwa, motywy liści, a także sterczyny, attyka, dekoracyjne obramienia wejścia głównego, geometryczne balustrady klatek schodowych, fornirowane drzwi, trójosiowy wykusz. Asymetryczna kompozycja, faliste zamknięcie szczytu oraz secesyjne wykroje niektórych otworów okiennych zostały umiejętnie zestawione z klasycznym boniowaniem i tralkowymi balustradami. Pomimo różnorodności form oraz ilości dekoracji uniknięto nadmiernego przepychu. W odróżnieniu do fasady, przejazd bramny oraz główną klatkę schodową cechuje jednorodność stylistyczna. Przejazd otrzymał klasycyzujący kostium w postaci pilastrów, belkowania, belek stropowych dzielących sufit na kasetony oraz rzeźbionych girland i zwisów roślinnych, co było typowe dla kamienic wybudowanych ok. 1900 r. Natomiast w dekoracji klatki schodowej posłużono się zgeometryzowanymi motywami secesyjnymi o niepowtarzalnych formach, bliższych – pod względem stylistycznym – sztuce modernizmu. Pozostałe wnętrza posiadają skromniejszy wystrój, często ograniczony jedynie do niewielkich ozdób sztukatorskich, jednakże o zróżnicowanych motywach, czasami nawet w obrębie jednego mieszkania. W kilku lokalach zachowały się pierwotne parkiety ułożone w karo lub jodełkę, deskowe podłogi, a także terakotowe płytki, analogiczne do tych na podestach klatek schodowych. Najliczniej zachował się wystrój sztukatorski w postaci rozet (okrągłych, eliptycznych, wielobocznych) oraz listew sufitowych przyściennych oraz centralnych o roślinnych wzorach jak i geometrycznych, nawiązujących do dekoracji wrót bramnych i balustrady głównej klatki schodowej. W mieszkaniach można także odnaleźć elementy pierwotnego wyposażenia i rozkładu wnętrz - wydzielone ubikacje w pomieszczeniach dawnych kuchni, służbówki z niewielkimi oknami wychodzącymi na boczne klatki schodowe, czy też kuchenne szafki podokienne. W piwnicach znajdują się pozostałości dawnych posadzek terakotowych ułożonych z barwnych kwadratowych i ośmiobocznych płytek, zdobionych motywem czteroliścia.

Kamienica dokumentuje przedwojenny system budownictwa mieszkaniowego, polegający na pierzejowej i ścisłej zabudowie parceli, z wewnętrznymi podwórzami. Zachowała oryginalną bryłę oraz dwupodwórzowy układ. Przetrwała również budowę Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, która wpłynęła na zmianę układu urbanistycznego części Śródmieścia, poprzez liczne wyburzenia przedwojennej zabudowy oraz wytyczenie nowych ulic i placów. Kamienica oraz jej posesja upamiętniają pierwotny przebieg ulicy Koszykowej, a także dawną parcelację gruntów, wydzielanych pod ówczesną rozbudowę miasta. Natomiast rozplanowanie wnętrz – nadal czytelne mimo wtórnych podziałów – charakteryzuje dawne rozwarstwienie społeczne i sposób funkcjonowania społeczeństwa, między innymi poprzez całodobowe korzystanie z usług służby domowej. Powyższe decyduje również o walorach historycznych i naukowych kamienicy.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.