Kamienica Juliana Glassa w Warszawie zabytkiem

piątek, 10 lutego 2017 13:05

Barbara Jezierska – Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków podpisała decyzję o wpisie do rejestru zabytków kamienicy wzniesionej w 1935 roku, według projektu Jerzego Gelbarda i Romana Sigalina, położonej przy ul. Hożej 27A w Warszawie, z uwagi na zachowane wartości artystyczne i naukowe.

Dla Juliana Glassa - właściciela składów materiałów żelaznych „Glass i s-ka”, spółka Gelbard–Sigalin zaprojektowała łącznie pięć domów czynszowych w stolicy (kamienice przy Hożej 35 i Kredytowej 6 oraz dom przy Mokotowskiej 46A i Lwowskiej 7). Architekci byli absolwentami Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, podobnie jak młodsi bracia Romana Sigalina – Grzegorz, współpracujący przy licznych realizacjach spółki oraz Józef Sigalin – naczelny architekt Warszawy w okresie odbudowy miasta, w latach 1951-56. Jerzy Gelbard przez wiele lat mieszkał w Paryżu, skąd powrócił w 1929 roku. W Warszawie w latach 1937-38 wzniósł dla siebie zachowaną do dziś kamienicę przy ul. Siennej 57. Wybuch wojny zakończył niezwykle intensywny okres współpracy architektów – Roman Sigalin został rozstrzelany w 1940 roku w Charkowie, zaś Jerzy Gelbard zginął w 1944 roku podczas ewakuacji obozu na Majdanku.

Modernistyczne kamienice projektowane przez duet Gelbard-Sigalin to obiekty o wysokim standardzie, komfortowo urządzone, zróżnicowane pod względem gabarytów. Wzorcowe obiekty wykazują szereg wspólnych cech, zarówno w zakresie kompozycji architektonicznej, dyspozycji przestrzennej, jak i w doborze materiałów wykończeniowych. Swoistym „znakiem rozpoznawczym” ich projektów jest ukształtowanie elewacji frontowej w formie sekwencji trójbocznych wykuszy i wprowadzenie tarasów na najwyższej kondygnacji.

Budynek o niemal w pełni zachowanej substancji zabytkowej stanowi charakterystyczny przykład warszawskiej kamienicy czynszowej z czasów uzupełniania tkanki miejskiej śródmieścia Warszawy modernistyczną zabudową z lat 30. XX wieku. Jako jedna z kilku ekskluzywnych inwestycji stołecznych Juliana Glassa jest przykładem obiektu przynależącego do luksusowego nurtu architektury warszawskiej drugiej połowy lat trzydziestych, gdy korzystne przepisy podatkowe obejmujące nowo powstające nieruchomości oraz dobre warunki kredytowania i uwolnienie czynszów, doprowadziły do znacznego ożywienia na rynku budowlanym. Racjonalna dyspozycja przestrzenna odzwierciedla dążenie do poprawy funkcjonalności kamienicy czynszowej, zamieszkałej przez najemców o zróżnicowanym statusie finansowym, co znalazło odzwierciedlenie w różnorodnym standardzie wykończenia poszczególnych segmentów kamienicy. Plastyczne walory budynku uwidaczniają się w starannie opracowanej piaskowcowej okładzinie elewacji i w szykownym wystroju reprezentacyjnych wnętrz, który koncentruje się w reprezentacyjnej przestrzeni holu frontowego i głównej klatki schodowej. Typowa dla estetyki lat trzydziestych gama rozwiązań materiałowych obejmuje wielobarwną posadzkę sieni z mozaiki terakotowej o drobnym geometrycznym wzorze oraz okładzinę schodów i spoczników z białego marmuru i brązowego wapienia bolechowickiego. Przetrwała także szklana obudowa szybu windowego na metalowym ruszcie. Ponadto w wysokim stopniu zachowała się oryginalna stolarka drzwiowa - przede wszystkim najcenniejszy, niemal kompletny zespół fornirowanych drzwi wejściowych do mieszkań domu frontowego. Liczne lokale mieszkalne również zachowały oryginalną stolarkę drzwiową, wykończoną eleganckim fornirem w mieszkaniach od frontu. Większość drzwi posiada pierwotną ślusarkę z kilkoma wariantami modernistycznych klamek, uchwytów i gałek.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.