Kolejny zabytek na Mazowszu

czwartek, 21 grudnia 2017 09:50

Jakub Lewicki – Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków podpisał decyzję o wpisie do rejestru zabytków domu letniskowego rodziny Lipszyców, tzw. domu św. Faustyny, wzniesionego ok. 1905 r., położonego przy ul. św. Faustyny 5 w Ostrówku (gm. Klembów), z uwagi na zachowane wartości artystyczne i historyczne.

Dom powstał jako willa letniskowa w kolonii carskich urzędników Lipka-Ostrówek, założonej wraz z uruchomieniem kolei Warszawsko-Petersburskiej w 1862 r. i budową w 1910 r. pobliskiej stacji Klembów. W 1912 lub 1913 r. willę nabył i wyremontował z przeznaczeniem na letni dom dla rodziny, Mejer Lipszyc - współudziałowiec i dyrektor Warszawskiej Fabryki Wstążek Jedwabnych Meisel, Steinberg i Rittenberg. Z przyczyn ekonomicznych rodzina Lipszyców przeniosła się w 1920 r. do domu w Ostrówku i mieszkała tam do 1928 r. Aldona Lipszyc pomagała ukrywać się Żydom zbiegłym z transportu do Treblinki. Za pomoc udokumentowaną w przypadku 25 osób, w 1996 r. została uhonorowana pośmiertnie medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Podczas okupacji, w domu Lipszyców rezydował sztab komendanta radzymińskiego obwodu Armii Krajowej Edwarda Nowaka ps. Jog, którego łączniczką była Maria Lipszyc. Istotnym wątkiem w historii domu jest krótki pobyt przyszłej św. Faustyny. Jeszcze jako Helena Kowalska, zarabiając na wymagane ówczesnymi zwyczajami zakonne wiano, od lipca 1924 r. do 1 sierpnia 1925 r. pracowała tu w charakterze pomocy domowej i opiekunki czwórki dzieci do dnia wstąpienia do Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia.

Obiekt jest dobrze zachowanym przykładem budownictwa letniskowego początku XX w., którego charakterystycznymi cechami są: drewniany szalunek ścian, dekoracja snycerska oraz znacznej wielkości weranda. Posiada wartość historyczną, jako materialny dokument rozwoju podwarszawskiej zabudowy letniskowej, obiekt związany z lokalną historią i postaciami historycznymi - siedlisko rodziny Lipszyców i miejsce pobytu św. Faustyny. Odznacza się wyjątkowymi walorami artystycznymi, przejawiającymi się w rozwiązaniach architektonicznych i plastycznych, stanowiących charakterystyczną cechę drewnianej zabudowy letniskowej: malowniczą kompozycją bryły, drewnianą konstrukcją i szalunkiem, przestronnymi werandami, dekoracją i detalem snycerskim. Warto wspomnieć o tym, że we wnętrzach zachowały się wraz z okuciami oryginalne drewniane okna i drewniane drzwi, piece (z wyjątkiem drzwiczek wstawionych wtórnie) z glazurowanych białych kafli z dekoracyjnym wypukłym reliefem w zwieńczeniu oraz piec kuchenny węglowy z kafli. Wysoki stopień zachowania oryginalnej substancji typuje budynek jako przedmiot badań naukowych.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.