Chmielna w rejestrze zabytków, dn.16.06.2009 r.

wtorek, 16 czerwca 2009 15:38

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków Barbara Jezierska decyzją z dnia 10 czerwca 2009 r. wpisała do rejestru zabytków historyczny układ urbanistyczny ulicy Chmielnej na odcinku Nowy Świat ? Pasaż ?Wiecha? Wiecheckiego.

O wartości artystycznej tego założenia świadczy bogactwo form zabudowy, poczynając od zachowanych kamienic z oficynami podwórzowymi z XIX w. i początku XX w., poprzez domy reprezentujące funkcjonalizm lat 30 XX w. oraz socrealizm lat 50, a także budynki mieszkalne i usługowe z lat 60 XX w. ? umiejętnie zharmonizowane z wcześniejszą zabudową ulicy. Wartość zabytkową posiada także zachowany zespół budynków zarówno po parzystej jak i nieparzystej stronie ulicy Chmielnej. Obiekty te zostały zaprojektowane przez znanych warszawskich architektów i projektantów, m.in. Henryk Marconi, Piotr Frydrych, Stefan Szyller, Napoleon Czerwiński, Adam Woliński, Henryk Stifelman, Szymon Syrkus, Zygmunt Stępiński.

Ulica Chmielna po1770 roku nabrała charakteru miejskiego traktu. W XVIII wieku znaczne obszary posesji po obu stronach ulicy zajmowały ogrody i sady. Zabudowa była nieliczna, wolnostojąca, drewniana lub murowana, najczęściej parterowa. Pierwsza zwarta zabudowa murowana zaczęła powstawać po 1825 roku, początkowo przy ul. Nowy Świat i Szpitalnej. W drugiej połowie XIX wieku działki wzdłuż ulicy Chmielnej stopniowo zostały zapełnione zabudową w postaci kamienic czynszowych z oficynami i prostokątnymi wewnętrznymi podwórzami.
Do II wojny światowej w parterach budynków wzdłuż ulicy Chmielnej znajdowały się liczne sklepiki oraz małe warsztaty usługowe usytuowane w oficynach na podwórzach. Znajdowało się tutaj także kilka tanich hoteli i popularnych lokali rozrywkowych w ogródkach, a także działały dwa duże kina Bałtyk i Atlantic.
W trakcie działań wojennych ze zwartej zabudowy ulicy Chmielnej liczącej 40 kamienic, pozostało jedynie 7 obiektów bez zniszczeń. Ulica Chmielna została objęta planem zabudowy, który był realizowany pod kierunkiem znanego architekta Zygmunta Stępińskiego. Projekt zakładał zharmonizowanie nowej zabudowy ?plombowej? z istniejącą i uporządkowanie ulicy na całej jej długości. Wprowadzenie nowoczesnych obiektów i częściowa zmiana przebiegu linii ulicy nie wpłynęły na zmianę charakteru zabudowy i klimatu wskazujących na historyczny charakter ulicy. Odbudowując ulicę nie zamierzano odtworzyć tylko jej materialnej części, ale także jej klimat i funkcję. Wprowadzona w kilku miejscach współczesna architektura nie wpłynęła na zmianę historycznego mieszkalno-handlowego charakteru ulicy.
Na skutek tak przeprowadzonej odbudowy, ulica Chmielna utrzymuje zasadniczo swą historyczną szerokość. Zarówno zachowany układ przestrzenny ulicy, jak i forma jej zabudowy są świadectwem zastosowania przez projektantów idei odbudowy na zasadzie współzależności pomiędzy odtwarzaniem stanu przedwojennego, a przebudową i modernizacją zabudowy podporządkowaną nowej strukturze funkcjonalnej miasta.




Monika Dziekan
Rzecznik MW Konserwatora Zabytków

< Poprzednia		Następna >