Kolejny zabytek na Mazowszu

piątek, 14 grudnia 2018 12:23

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków - Jakub Lewicki - wpisał do rejestru zabytków nieruchomych budynek dawnej stajni-wozowni, położony w zespole zabudowy dawnego opactwa kanoników regularnych (obecnie salezjanów) w Czerwińsku nad Wisłą. Budynek gospodarczy powstał prawdopodobnie przed 1612 r. Jest to obiekt wolnostojący parterowy, z dachem dwuspadowym krytym dachówką ceramiczną. Na elewacji zachodniej zachowane są cztery szkarpy oraz kolumnowy portal zamurowanego przejazdu bramnego. Budynek pełni obecnie funkcję mieszkalną w części południowej, oraz widowiskową, jako sala teatralna, w części środkowej, część północną (dawny przejazd bramny) zaadaptowano na kotłownię i magazyn.

Aktualny wygląd obiektu jest wynikiem licznych przebudów, jednak zachował on siedemnastowieczne mury obwodowe (z wyjątkiem ściany północnej). Z tego okresu pochodzi również, znajdujący się na elewacji zachodniej, najcenniejszy element budynku - barkowy portal przejazdu bramnego, flankowany dwiema parami kolumn z trójkątnym naczółkiem. W XIX wieku dokonano adaptacji części budynku na potrzeby mieszkalne. Prawdopodobnie na początku XX wieku podczas prac remontowych dobudowano przypory – szkarpy na elewacji zachodniej. Z tego też okresu pochodzą okna i drzwi wewnętrzne oraz posadzka drewniana części południowej obiektu. Istotne zmiany w strukturze budowlanej obiektu wprowadzono w latach 70. XX w. podczas adaptacji stajni na teatr (m.in. wprowadzono żelbetonowe stropy, nową więźbę dachową wraz z pokryciem z dachówki, wzmocniono fundamenty). Salę widowiskową oddano do użytku w styczniu 1976 roku. Także wtedy przemurowano elewację północną skracając budynek na potrzeby poszerzenia wjazdu na dziedziniec.

Analiza wartości zabytkowych stajni-wozowni wskazuje, że budynek posiada wartość historyczną jako obiekt dokumentujący sposób kształtowania zabudowy gospodarczej towarzyszącej klasztorowi. Jest to również cenny oryginalny element dawnej zabudowy folwarcznej zespołu opactwa kanoników regularnych pochodzący z XVII w. Nieruchomość jest też integralną częścią historycznego założenia oraz stanowi relikt dawnych podziałów funkcjonalnych opactwa. Jako budynek zamykający podwórze, usytuowany na skraju założenia klasztornego o dekoracyjnie ukształtowanej elewacji zachodniej, ma również znaczenie w układzie kompozycji przestrzennej zabudowy wzgórza. Obiekt posiada także dostrzegalne wartości artystyczne wynikające ze wzbogacenia jego architektury o dekoracyjny portal wjazdowy o czytelnych cechach stylowych.

< Poprzednia		Następna >