Kolejna praska kamienica w rejestrze zabytków

poniedziałek, 11 lutego 2019 16:40

W dniu 4 lutego 2019 roku Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków podpisał decyzję o wpisie do rejestru zabytków kamienicy z oficyną boczną, położonej w Warszawie w dzielnicy Praga Północ przy ul. Wrzesińskiej 2, wraz z terenem posesji.

Kamienica przy ul. Wrzesińskiej 2 jest jedną z najstarszych, zachowanych na Pradze, murowanych budynków mieszkalnych, tym samym stanowi ceny dokument historii dzielnicy. Wznoszona była w kilku etapach. W roku 1862 na działce rozpoczęto budowę składającą się dziesięcioosiowej, dwupiętrowej kamienicy krytej dachem dwuspadowym, z płytkim gzymsem kordonowym między kondygnacjami oraz wydatnym gzymsem wieńczącym, o zaakcentowanych za pomocą lizen trzech skrajnych osiach w elewacji frontowej. W tym czasie wzniesiono także oficynę poprzeczną.

Działka, po wzniesieniu pierwszej kamienicy, kilkakrotnie zmieniała właścicieli. Nowi nabywcy zdecydowali o rozbudowie budynku o wolnostojącą oficynę, równoległą do budynku frontowego. W 1910 roku działka została ponownie sprzedana, a kamienica frontowa wraz z poprzeczna oficyną została przebudowana i rozbudowana. Ww. prace realizowano w latach 1911-1912, przy zachowaniu m.in. murów obwodowych starszego budynku.

Istotnym aspektem o charakterze historycznym jest powiązanie budynku ze stacjonującymi w Warszawie od czasów rozbioru wojskami Imperium Rosyjskiego. Obecność na terenie Pragi rosyjskich oddziałów wojskowych, w tym Wojsk Miejscowych przy praskim Zbornym Punkcie, powodowały konieczność wynajmowania na cele wojskowe budynków o innym, najczęściej mieszkalnym przeznaczeniu. Tak było również w przypadku budynku przy ul. Wrzesińskiej 2, który w latach 1903 1909 pozostawał w dyspozycji władz wojskowych, a tym samym dokumentuje ważny epizod w historii dzielnicy i jej charakterystyczne zróżnicowanie społeczne.

Pomimo szybkiej rozbudowy Pragi w okresie międzywojennym, kamienica przy ul. Wrzesińskiej była jednym z nielicznych, murowanych budynków znajdujących się w kwartale, co wiązało się z targowym charakterem nabrzeży. W czasie II wojny światowej kamienica została nieznacznie uszkodzona. Forma architektoniczna kamienicy oraz zachowane źródła historyczne umożliwiają prześledzenie dziejów budynku, od jego wzniesienia, poprzez kolejne etapy budowy i zmiany własności kamienicy i posesji.

O wartości naukowej budynku świadczy przede wszystkim zachowana do czasów współczesnych substancja zabytkowa oraz czytelne etapy budowy i rozbudowy budynku. Na szczególną uwagę zasługują relikty najstarszej części kamienicy widoczne w strukturze budowlanej istniejącego obiektu (przebieg połaci dachowych oraz otworów widoczne na południowej ścianie szczytowej kamienicy frontowej, obecność ryzalitów dwóch najstarszych klatek schodowych, kolebkowe przesklepienie pomieszczeń piwnicznych oraz żaglowe sklepienia przęseł przejazdu bramnego), a także oryginalna i rzadko występująca więźba dachowa budynku frontowego, gdzie połączono ze sobą dwa typy konstrukcji, umożliwiając zróżnicowanie kąta nachylenia połaci dachowej. Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.