Kolejna warszawska kamienica zabytkiem

środa, 27 lutego 2019 15:52

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków kamienicę Rosenblata, wzniesioną w 1910 r. położoną w Warszawie przy al. „Solidarności” 145 wraz z terenem posesji.

Kamienicę przy al. „Solidarności” 145 (dawny adres ul. Leszno 73), wzniesiono w 1910 r. Pierwszym właścicielem działki był Jan Karol Szlenkier (1839–1900), przemysłowiec i właściciel garbarni na Pradze i Lesznie oraz współzałożyciel fabryki Firanek, Tiulu i Koronek „Szlenkier, Wydżga i Weyer S.A.”. Po 1904 r. posesję zakupił Samuel Beniamin Rosenblat (Rosenblatt), być może tożsamy z łódzkim fabrykantem Samuelaem (Szają) Rosenblatem (1841-1921), właścicielem Spółki Akcyjnej Wyrobów Bawełnianych i kilkunastu nieruchomości w Łodzi. Na jego zlecenie w 1910 r. została wzniesiona kamienica przy al. „Solidarności” 145. Od 1918 r. nieruchomość pozostawała w rękach rodziny Rosenberg oraz Abrama Zonszeina, po 1930 r. część udziałów została sprzedana.

Budynek przy al. „Solidarności” 145 jest przykładem wielkomiejskiej, wczesnomodernistycznej kamienicy o uproszczonym, historyzującym wystroju elewacji i wnętrz. Kamienica frontowa jest dwutraktowa, pięciokondygnacyjna, połączona od strony podwórka z dwoma symetrycznymi, cztero- i pięciokondygnacyjnymi oficynami poprzecznymi. W czasie II wojny światowej budynek został częściowo uszkodzony – zniszczeniu uległy dachy, ostatnia kondygnacja budynku frontowego oraz dwie ostatnie kondygnacje oficyn bocznych i poprzecznej.

Szczególnego znaczenia kamienicy nadaje fakt, że od 1940 r. znajdowała się ona przy zachodniej granicy dzielnicy żydowskiej, w rejonie jednej z bram wejściowych. Tym samym pozostaje cennym dokumentem obecności społeczności żydowskiej na terenie Warszawy oraz jednym z nielicznych reliktów dokumentujących charakter i skalę przedwojennej zabudowy ul. Leszno. Kamienica przetrwała zniszczenia wojenne oraz posiada znaczny walor autentyzmu, zarówno w warstwie formalnej jak i materiałowej, należąc go grupy tzw. „ostańców wolskich”.

Wartość naukowa budynku wynika jego z warstwy materialnej, m.in. technologii wykonania, użytych materiałów budowlanych i ich opracowania, umożliwiającej prowadzenie badań nad budownictwem mieszkaniowym na terenie Woli, a także z czynników pozamaterialnych. Przedmiotowa kamienica pozwala bowiem na rekonstrukcję przemian obyczajowych oraz przestrzennych dawnej Warszawy oraz historii społeczności żydowskiej na terenie stolicy.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Agnieszka Żukowska
Rzecznik Prasowy
Mazowieckiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków