Budynek Akademii Sztuk Pięknych zabytkiem

piątek, 08 marca 2019 16:25

Profesor Jakub Lewicki – Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków budynek Akademii Sztuk Pięknych, pierwotnie Internatu dla Niezamożnych Słuchaczek Seminarium Nauczycielskiego w Warszawie, położony przy ul. Myśliwieckiej 8 / Józefa Hoene-Wrońskiego 1, z uwagi na zachowane wartości historyczne, artystyczne i naukowe.

Z inicjatywy architektów Zdzisława Mączeńskiego i Tadeusza Zielińskiego seniora w 1921 r. powstała koncepcja profesorskiej kolonii mieszkaniowej. W tym celu w 1922 r. została powołana Spółdzielnia Mieszkaniowa Profesorów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, która w tym samym roku uzyskała od państwa teren na skarpie. Prace rozpoczęto jeszcze w 1922 r. Powstało wówczas niewielkie założenie urbanistyczne, odwołujące się w zminiaturyzowanej skali do miasta-ogrodu z początku XX w., w pełni wykorzystujące i adaptujące zbocze skarpy. Poza obszarem Kolonii Profesorskiej znalazł się południowy fragment parcelowanego terenu, oznaczony numerem hipotecznym 7337/24. Obszerną działkę nabyła ordynatowa Helena Bispingowa, z fundacji której w latach ok. 1925-30 został wzniesiony zespół budynków dla Niezamożnych Słuchaczek Seminarium Nauczycielskiego, mieszczący internat, kaplicę i mieszkania wychowawców. Z uwagi na problemy ze spłatą kredytów, zakład internatu został zlicytowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego i w 1936 r. przekazany Związkowi Osadników Wojskowych na Kresach Wschodnich (ZOS). Do 1939 r. ZOS prowadził w budynkach zespołu bursę dla uczącej się młodzieży osadniczej. Skrzydło zachodnie i budynek sali gimnastycznej ZOS wydzierżawił Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa, która zajmowała je wcześniej, od 1933 r., wynajmując budynki od Zarządu Miejskiego. Opłaty z tej dzierżawy ZOS przeznaczał na spłatę kredytów. Miejska Szkoła Nauk Zdobnych i Malarstwa im. Gersona była artystyczną szkołą zawodową utworzoną w 1920 r., kształcącą artystów w zakresie malarstwa, rzeźby dekoracyjnej, grafiki i rzemiosła artystycznego. W 1945 r. szkoła przekształcona została w Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych im. Cypriana Norwida, kontynuatorkę tradycji Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych. Na cele szkoły przeznaczony został cały zespół budynków dawnego internatu. W 1950 r. nastąpiły dalsze zmiany administracyjne, w wyniku których WSSP włączona została do Akademii Sztuk Plastycznych (dawnej Akademii Sztuk Pięknych) działającej w budynkach zespołu w l.1950-57. W 1957 r. Akademia Sztuk Plastycznych ponownie zyskała nazwę Akademii Sztuk Pięknych. Obecnie zespół budynków podzielony jest między wydziały Architektury Wnętrz (skrzydłowe wschodnie) i Wydział Wzornictwa Przemysłowego oraz Wydział Mody (skrzydło zachodnie). W skrzydle środkowym gmachu głównego ulokowane zostały funkcje wspólne dla wszystkich wydziałów.

Przedmiotowy kompleks budynków przedstawia wartości historyczne, artystyczne i naukowe. Budynek usytuowany na charakterystycznej trójkątnej działce został starannie wpisany w otoczenie z wykorzystaniem walorów topograficznych i widokowych stoku skarpy. Znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie korespondującego z nim układu urbanistycznego Kolonii Profesorskiej, wpisanego do rejestru zabytków. Nieruchomość posiada indywidualny wyraz architektoniczny wynikający z połączenia architektury modernistycznej z elementami historyzującymi: oryginalnej bryły, charakterystycznego planu, tradycyjnych motywów zdobniczych oraz powiązania z elementami zagospodarowania terenu (dziedziniec, ogród, ogrodzenie). Budynek zachował w dużym stopniu oryginalny układ i wystrój, co nadaje mu walor oryginalności i autentyzmu. Wartości historyczne budynku związane są z funkcjonującymi w jego murach instytucjami oraz historią szkolnictwa artystycznego na terenie Warszawy. Dodatkowo oryginalny plan budynku oraz jego lokalizacja, dokumentują myśl urbanistyczną dwudziestolecia międzywojennego oraz historię parcelacji i zabudowy części Warszawy pomiędzy ulicami Myśliwiecką, Hoene-Wrońskiego i Górnośląską. Budynek stanowi również cenny dokument rozwoju stołecznego budownictwa z okresu dwudziestolecia międzywojennego, łącząc w sobie cechy modernistyczne oraz tradycyjne, tym samym posiada walor naukowy jako przedmiot badań historii, architektury i sztuki. Nieruchomość jest również wartościowym dokumentem działalności projektowej polskiego architekta Kazimierza Tołłoczko, absolwenta Politechniki Lwowskiej, który do 1930 r. wykładał na Politechnice Warszawskiej i był członkiem SARP, a w 1934 r. jego prezesem. Był on mieszkańcem Kolonii Profesorskiej i autorem m.in. wielu projektów domów Kwaterunku Wojskowego i budynków mieszkalnych Kolonii Oficerskiej na Żoliborzu.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Agnieszka Żukowska
Rzecznik Prasowy
Mazowieckiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków

< Poprzednia		Następna >