Nowy wpis na Mazowszu

wtorek, 27 lutego 2024 11:48

Prof. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków budynek kolejowy w Bieli w gminie Siedlce.

Obiekt wzniesiono około 1906-1907 roku, w związku z budową bofogojskiej linii kolejowej, z przeznaczeniem na dom dla pracowników kolei odpowiedzialnych za utrzymanie infrastruktury na wyznaczonym odcinku. Architektem był Bazyli Myszak, z którym współpracował Piotr Wyszyński — kreślarz, autor dokumentacji. Zamieszkiwany był do 2004 roku. To drewniana koszarka na planie prostokąta z niewielkim ryzalitem, parterowa, z nieużytkowym poddaszem. Wzniesiona na podmurówce z czerwonej cegły, kryta dachem naczółkowym z eternitu falistego, z pięcioma, zachowanymi ceglanymi kominami w połaciach.

Koszarka w wysokim stopniu zachowała autentyczną substancję materialną i pierwotną formę. Niezmienione są podstawowe cechy jej architektury: gabaryty bryły, wystrój elewacji, system kominowy oraz układ wnętrza. Obiekt posiada samoistne wartości artystyczne wyrażające się w czytelnej bryle o trafnych proporcjach, a także w przemyślanym układzie elementów tworzących estetycznie oddziałującą dekorację snycerską. O indywidualnym wyrazie artystycznym domu decyduje w dużej mierze wystrój jego elewacji.

Budynek odzwierciedla w swojej materialnej strukturze przestrzennej historyczny charakter i funkcje. Jest przykładem mieszkalnego budynku kolejowego z początku XX wieku. Stanowi nieliczny przykład drewnianej zabudowy kolejowej z tego czasu, która w przeważającej części przestała istnieć lub straciła swój pierwotny wygląd, czym reprezentuje wartości historyczne oraz naukowe. Historyczny kontekst istnienia obiektu stanowi źródło do badań nad lokalnym budownictwem kolejowym.

Powstała w okresie zaboru koszarka wzniesiona została w nawiązaniu do stylistyki rosyjskiego, nieoficjalnego stylu narodowego, którego architekci skupili się na odrodzeniu budownictwa drewnianego o bogatej ornamentyce. Obiekt zachowany w niemal niezmienionym stanie, posiada wartości artystyczne, naukowe i historyczne jako materialny dokument dziejów kolei w Polsce.