Pensjonat Przedwiośnie w rejestrze zabytków

wtorek, 20 lutego 2024 11:51

Prof. Jakub Lewicki, wpisał do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego budynek dawnego pensjonatu „Przedwiośnie" wraz z terenem posesji, w Podkowa Leśna przy ul. Parkowej 21. Postępowanie w tej sprawie wszczęto z urzędu.

Pensjonat „Przedwiośnie" razem z znajdującym się na sąsiedniej działce pensjonatem „Jókawa" wzniesiony został w 1928 r. według projektu architekta Rzepeckiego. Nieruchomość należy do pierwszych stu domów wybudowanych w Podkowie Leśnej do 1930 r. Pierwotnie był przeznaczony na pensjonat letni. Dom do 1968 r. należał do fundatora Michała Walkowskiego, odziedziczony został następnie przez Mieczysława Radowickiego i Stanisława Felta. W 1974 r. połowę domu należącą do Radowickiego wykupił Leon Tokarski, zaś drugą połowę w 1968 r. zakupiła Joanna Bryzek. W chwili obecnej willa znajduje się w posiadaniu właścicieli prywatnych.

Budynek wzniesiony jest w charakterystycznym dla drewnianych obiektów letniskowych, eklektycznym, malowniczym stylu z elementami architektury dworkowej, a także zakopiańskiej. Willa założona została na nieregularnym planie, zbliżonym do czworoboku, uatrakcyjnionym aneksami, podcięciami i werandą. Bryła jest zróżnicowana.

Dawny pensjonat stanowi cenny relikt budownictwa letniskowego Podkowy Leśnej o cechach budownictwa podhalańskiego z elementami secesji. Budynek wyróżnia się wysokimi walorami architektonicznymi, na które składają się m.in. indywidualnie zaprojektowana bryła urozmaicona podcieniami, werandami i dachem z facjatami, starannie opracowanym drewnianym detalem architektonicznym nawiązującym do architektury ludowej. Na walory artystyczne obiektu składają się ponadto zróżnicowane motywy zdobnicze.

Szczególna wartość willi wynika również z zachowania w bardzo dużym stopniu i dobrym stanie oryginalnej substancji i formy architektonicznej wraz z pierwotnym układem pomieszczeń, detalami wystroju elewacji, przykładami stolarki drzwiowej oraz elementami wyposażenia obejmującymi m.in. klatkę schodową, piec kaflowy, drewniane podłogi i szalunki ścian.

Nieruchomość posiada również walory historyczne naukowe jako cenny relikt zagospodarowania Podkowy Leśnej pochodzący z pierwszej fazy jej dynamicznej zabudowy w okresie tworzenia miasta ogrodu oraz świadectwo letniskowej przeszłości miejscowości. Historia obiektu odzwierciedla również przemiany społeczne i historyczne wpływające na charakter Podkowy Leśnej.

Budynek jest również świadectwem rozwiązań kompozycyjnych i stylistycznych stosowanych u schyłku lat 30. XX w. w letniskowym budownictwie drewnianym, będącym jednym z charakterystycznych elementów krajobrazu kulturowego podwarszawskich miejscowości.