7 wiat kolejowych w rejestrze zabytków

piątek, 02 lipca 2010 12:56

Zespół budowlany siedmiu wiat kolejowych (wraz z budynkami poczekalni), powstałych w latach po 1936 r., położonych na linii kolejowej Warszawa ? Otwock, tj. Międzylesie, Radość, Miedzeszyn, Falenica, Michalin, Józefów oraz Świder, został wpisany do rejestru zabytków ? taką decyzję podjęła Barbara Jezierska Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Przedmiotowy zespół wiat wraz z budynkami poczekalni to przykład zastosowania finezyjnej architektury modernistycznej w obiekcie kolejowym, o świetnie zachowanych proporcjach, przy zastosowaniu gry kształtów oraz skromnej dekoracji architektonicznej. Zaprojektowany został z niezwykłą dbałością o szczegóły estetyczne o czym świadczyć może specjalnie zastosowane liternictwo tablic kierunkowych. Wszystkie obiekty wyróżniają się funkcjonalnością i prostotą (zgodnie z ideą architektury modernistycznej) ? co decyduje o walorze artystycznym zespołu. Oprócz wartości artystycznej obiekty posiadają wartość historyczną - stanowią materialny ślad rozwoju aglomeracji warszawskiej - oraz modernizacji linii kolejowej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Unikatowa konstrukcja dachu obiektów dodaje całości wartość naukową.

Żelbetowe wiaty zostały wzniesione w latach 30-tych XX w. związku realizacją koncepcji budowy linii średnicowej oraz elektryfikacji Warszawskiego Węzła Kolejowego. W 1933 r. zawarta została umowa pomiędzy PKP a brytyjskim konsorcjum dwóch firm (English Electric Co. Ltd oraz Metropolitan Vicers Electric Export Co. Ltd) dotycząca elektryfikacji odcinków podmiejskich Warszawskiego Węzła Kolejowego do Otwocka. Konsekwencją tej inwestycji było wybudowanie nowych wysokich peronów wraz z wiatami i poczekalniami, dostosowanych do obsługi nowego taboru. Budowę zakończono w 1939 r. Autorem projektu układów torowych stacji oraz przystanków był inż. Kazimierz Centnerszwer (pracownik Biura Projektów i Studiów PKP). Ze względu na podmiejski charakter ruchu kolejowego zdecydowano zamiast dużych dworców wybudować wiaty oraz poczekalnie wraz z kasami biletowymi na peronach. 15 grudnia 1936 r. zelektryfikowano odcinek Warszawa Wschodnia ? Otwock. Wówczas najprawdopodobniej w Biurze Studiów i Projektów PKP opracowano seryjny projekt wiaty peronowej, połączonej z budynkiem poczekalni i kasy biletowej. Według tego projektu wzniesiono przystanki Wawer, Międzylesie, Radość, Miedzeszyn, Michalin, Józefów oraz Świder, postawiono je na wysokich peronach.