Prezydent Bronisław Komorowski podpisał rozporządzenia w sprawie uznania żyrardowskiej Zabytkowej Osady Fabrycznej i ?Warszawy ? Zespołu Stacji Filtrów Williama Lindleya" za pomniki historii.

Rozporządzenia weszły w życie z dniem 17 i 18 stycznia 2012 roku. Oficjalna uroczystość wręczenia dokumentu potwierdzającego uznanie Zabytkowej Osady Fabrycznej w Żyrardowie i Zespołu Stacji Filtrów Williama Lindleya w Warszawie za pomniki historii, odbędzie się w czwartek, 2 lutego 2012 roku, o godzinie 12.00, w Pałacu Prezydenckim.

Celem ochrony pomnika historii żyrardowskiej Zabytkowej Osady Fabrycznej jest zachowanie ze względu na wartości artystyczne i kulturowe oraz autentyzm historycznego układu urbanistyczno-architektonicznego osady fabrycznej, będącej świadectwem świetności przemysłu lniarskiego na ziemiach Królestwa Polskiego, nowatorskiej myśli urbanistycznej, a także jednego z największych XIX-wiecznych ośrodków przędzalniczych w Europie.

Obszar pomnika historii ?Żyrardów - XIX-wieczna Osada Fabryczna? obejmuje przyfabryczne osiedle domów robotniczych wraz z budynkami użyteczności publicznej, dawną ?dzielnicą willową? wraz z parkiem miejskim im. K.A. Dittricha oraz tereny zakładów lniarskich.

O uznaniu ?Warszawy ? Zespołu Stacji Filtrów Williama Lindleya" za park historii, zadecydowało zachowanie, ze względu na wartości techniczne, historyczne, architektoniczne oraz przestrzenne, materialne i niematerialne, pochodzącego z drugiej połowy XIX w. i początku XX w. zabytkowego zespołu zabudowań i urządzeń uzdatniających wodę, utrzymanych do dziś w doskonałym stanie oraz nadal użytkowanych zgodnie ze swoim pierwotnym przeznaczeniem.

Obszar pomnika historii ?Warszawa Zespół Stacji Filtrów Williama Lindleya? obejmuje zabudowania i infrastrukturę związaną z funkcjonowaniem stacji filtrów z systemem oczyszczania wody oraz komponowaną zieleń na terenie otoczonym murowanym ogrodzeniem.

Pomnik historii to jedna z czterech form ochrony zabytków wymienionych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 roku. Terminem tym określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju. Rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej specjalnym rozporządzeniem na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W treści prezydenckiego rozporządzenia wyszczególnia się cechy danego zabytku świadczące o jego najwyższej wartości, określa się precyzyjnie jego granice
i zamieszcza schematyczną mapkę obiektu.

Pomniki historii ustanawiane są od 1994 roku. Do dziś to najwyższe wyróżnienie nadano 48 zabytkom. Z każdym rokiem, lista najcenniejszych obiektów sukcesywnie powiększa się.  Znajdują się na niej obiekty o szczególnych wartościach materialnych i niematerialnych oraz znaczeniu dla dziedzictwa kulturowego naszego kraju. Do elitarnego grona pomników historii mogą dołączać obiekty architektoniczne, krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne lub ruralistyczne, zabytki techniki, obiekty budownictwa obronnego, parki i ogrody, cmentarze, miejsca pamięci najważniejszych wydarzeń lub postaci historycznych oraz stanowiska archeologiczne.

Agnieszka Żukowska
Rzecznik Prasowy
Mazowieckiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków