Brama Północy w Twierdzy Modlin w rejestrze zabytków

czwartek, 09 stycznia 2014 16:06

Brama Północy w wewnętrznym obwodzie Twierdzy Modlin, wzniesiona w latach 1811-1812, położona w Nowym Dworze Mazowieckim, została wpisana do rejestru zabytków.

Brama Północy, zwana również Bramą Płocką lub Bramą Księstwa Warszawskiego tworzy integralny element fortyfikacji Twierdzy Modlin, pochodzący z czasów napoleońskich. Budynek wkomponowano w wał ziemny pierwszego obwodu bastionowego w osi kurtyny północnej. Brama Północny stanowiła główny wjazd do twierdzy od strony północnej, łącząc ją m.in. z drogą w kierunku Płocka. W okresie przebudowy rosyjskiej (w latach 30-tych XIX wieku) usprawniono komunikację budując dwie nowe bramy w kurtynie północno-wschodniej i północno-zachodniej, natomiast Bramę Północy przekształcono w działobitnię. Zamurowano wówczas otwór wjazdowy, zastępując go strzelnicą artyleryjską, obniżono koronę muru zewnętrznego oraz dobudowano klatki schodowe prowadzące na poziom fosy. Prawdopodobnie w czasie II Rzeczpospolitej Polskiej w łuku zamurowanego przejazdu bramnego, od strony zewnętrznej, umieszczono kamienny zwornik z płaskorzeźbą nawiązującą do godła Księstwa Warszawskiego z wykutym napisem: Brama Północy 1811.

Brama Północy, obok oskarpowania I bastionu, Działobitni (Reduty) Napoleona i prochowni wewnątrz bastionu nr II, jest najstarszym zabytkiem murowanym w Twierdzy Modlin, pamiętającym czasy Księstwa Warszawskiego - utworzonego w 1807 roku na mocy porozumienia cesarza Francji Napoleona Bonapartego i cesarza Rosji Aleksandra I. Obiekt jest również świadkiem licznych działań wojennych zarówno z czasów panowania w twierdzy Rosjan, jak i Niemców. Należy też podkreślić historyczne znaczenie płaskorzeźbionej tarczy, o bogatej symbolice patriotycznej. Budynek posiada wartość dokumentalną, będącą świadectwem rozwoju architektury obronnej XIX wieku, a zastosowany materiał jest nośnikiem wiedzy o możliwościach i sposobie budownictwa realizowanego w twierdzy, w czasach napoleońskich i późniejszych.