Kolejny wpis do rejestru zabytków w Warszawie

wtorek, 24 marca 2015 11:12

Budynek biurowy wybudowany ok. 1954 roku wg proj. Marka Leykama, położony w Warszawie przy ul. Wspólnej 62 (przeznaczony pierwotnie na Biuro Projektowo – Technologiczne Przemysłu Motoryzacyjnego „Motoprojekt”, następnie na Biuro Prezydium Rady Państwa, obecnie Ufficio Primo) został wpisany do rejestru zabytków.

Nieprzekształcona i oryginalna forma obiektu wraz z pierwotnymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi (aut. inż. J. Dowgiałło) i w znacznej mierze materiałowymi, decyduje o jego wysokich walorach artystycznych i naukowych. Autor budynku należał do grona architektów tworzących w opozycji do obowiązującej ówcześnie doktryny socrealistycznej, a biurowiec „Motoprojektu” został uznany wręcz za skrajny przykład „odchylenia kosmopolitycznego”. Z pewnością projekty M. Leykama – m. in. gmachu Najwyższej Izby Kontroli w Warszawie, Centralnego Domu Towarowego w Poznaniu oraz, wespół z J. Hryniewickim, stołecznego Stadionu Dziesięciolecia – są świadectwem nowatorstwa i śmiałości architekta, jak również – odnosząc się do użytego detalu – jego fantazji („neoromańska” oprawa rotundy, lwie głowy w kapitelach kolumn, główki karpi w bazach). Należy również dodać, iż M. Leykam - wraz z J. Hryniewieckim, J. Romańskim, A. Szwejkowskim – współtworzył szkołę projektowania polskiej architektury przemysłowej. Budynek „Motoprojektu” jest obok Fabryki Samochodów Ciężarowych w Lublinie i innych, przykładem realizacji związanych z polskim przemysłem motoryzacyjnym.

Sześciokondygnacyjny budynek wybudowany na rzucie kwadratu, o kubicznej bryle i zasadniczo symetrycznej dyspozycji wnętrz oraz elewacji, otrzymał kostium stylowy nawiązujący do pałaców doby florenckiego quattrocenta, wyrażony masywną rustyką dwukondygnacyjnej strefy cokołowej i wydatnie wysuniętą płytą gzymsu koronującego. Do wykończenia elewacji, przeprutych parami wąskich okien, użyto okładziny kamiennej wykonanej z wapienia pińczowskiego oraz żółtego piaskowca, akcentującej monumentalny, historyzujący charakter biurowca. Dominującą w układzie wnętrz rotundę „dziedzińca” wewnętrznego przykryto spłaszczoną kopułą ze świetlikami, całość opasano galerią zestawioną z marmoryzowanych kolumn. „Krużganki”, będące czytelnym odniesieniem do architektury i dekoracji zastosowanej na Wawelu, prowadzą do poszczególnych pomieszczeń biurowych. W kondygnacji podziemnej zaprojektowano salę konferencyjną (schron) przykrytą żelbetową łupiną osadzoną na efektownym, promienistym układzie żeber.