Wystawa „Policja w ochronie dziedzictwa narodowego”

piątek, 15 marca 2013 10:22

Otwarcie wystawy odbędzie się w piątek, 15 marca 2013 roku, o godzinie 12:45, w  Kampusie UKSW (ul. Wóycickiego 1/3), bud. 23, III piętro.

Odbędzie się również wykład mł. insp. Mirosława Karpowicza z Krajowego Zespołu do Walki z Przestępczością przeciwko Dziedzictwu Narodowemu Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji, "Zwalczanie przestępczości przeciwko zabytkom", 15 marca 2013 roku, o godzinie 13:15, w Kampusie UKSW, bud. 23, s. 407.

Na wystawę pod honorowym patronatem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zapraszają: Stowarzyszenie Muzeum Policji, Komenda Główna Policji, Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.

Szczegóły w załączniku [pobierz]

 

Kolejny zabytek na Mazowszu

czwartek, 14 marca 2013 16:52

Fort II Kosewo, wzniesiony w latach 1883-1888, modernizowany po 1894 roku, położony w Kosewie (powiat nowodworski) wraz z terenem działki fortecznej, został wpisany do rejestru zabytków.

Obiekt jest przykładem dobrze zachowanego dzieła obronnego wewnętrznego pierścienia fortów Twierdzy Modlin - określenie wewnętrzny pierścień, pojawiło się w momencie powstania drugiego obwodu fortów wokół Twierdzy Modlin po 1912 roku. Fort II posiada czytelny plan i układ oraz pierwotne rozplanowanie przestrzenne. Powstał w oparciu o projekt typowego fortu wzór 1879, sporządzonego przez Zarząd Główny Inżynierii, rosyjskiego ministerstwa wojny.  Był fortem artyleryjskim, dwuwałowym (wał niski przeznaczony dla piechoty oraz wał wysoki dla artylerii). Został zbudowany na rzucie pięcioboku składającego się z dwóch czół, barków i szyi z ziemnymi wałami. Wewnątrz fortu znajdowały się ceglane schrony pogotowia, kaponiery skarpowe ? czołowa, szyjowa i dwie barkowe, poterna centralna oraz koszary, a także mur Carnota. Komunikacja na forcie zrealizowana była przez budowę podziemnych korytarzy komunikacyjnych (potern).

Ze względu na szybki rozwój technik artyleryjskich - jeszcze podczas budowy - zaszła konieczność modernizacji obiektu w celu dostosowania go do nowej broni.  Podczas prac modernizacyjnych, prowadzonych od 1894 roku, wzmocniono koszary i część pozostałych budowli fortu, osłaniając ich sklepienia i ściany warstwą betonu, w innych rozebrano górne kondygnacje i zastąpiono nowymi, betonowymi. Mimo modernizacji, część budowli fortu zachowała swój pierwotny wystrój architektoniczny z nieotynkowanymi ceglanymi elewacjami i detalem. W latach międzywojennych, fort nadal miał znaczenie militarne. W strop środkowego schronu pogotowia wmontowano obserwacyjną kopułę pancerną, a także unowocześniono tradytory.

Fort nie uległ zasadniczym zniszczeniom, zarówno podczas walk I jak i II wojny światowej. Podczas kampanii wrześniowej 1939 roku, Fort II stał się jednym z głównych węzłów obrony. 27 września 1939 roku, znalazł się pod 

silnym ostrzałem artylerii, mimo to, nie doznał poważnych zniszczeń i z powodzeniem odpierał ataki wojsk niemieckich. W latach powojennych, obiekt wykorzystywano jako skład amunicji.

Fort stanowi świadectwo rozwoju architektury obronnej z II połowy XIX wieku i I połowy XX wieku, a zawarta w nim informacja o technice militarnej i postępie technicznym, decyduje o walorze naukowym tego obiektu. Został zaprojektowany na podstawie projektu typowego, mimo to, ma liczne rozwiązania indywidualne i jest obiektem niepowtarzalnym. Posiada między innymi, rozwiązaną w nietypowy sposób komunikację podziemną. Zachowała się na nim unikalna kopuła pancerna o konstrukcji nitowanej, ostatnia tego typu w Polsce. Rzadki przypadek stanowią też modyfikacje z okresu międzywojennego ? poza Fortem II, doświadczalne systemy wentylacyjne instalowano tylko na fortach Twierdzy Zegrze. Fort II Kosewo, jako jedna z aren I i II wojny światowej posiada niezaprzeczalny walor historyczny.

 

Agnieszka Żukowska
Rzecznik Prasowy
Mazowieckiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków

Piwnice kamienicy przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie w rejestrze zabytków

wtorek, 12 marca 2013 15:50

Część pomieszczeń piwnicznych wraz z zachowanymi na ścianach i drzwiach inskrypcjami martyrologicznymi oraz drzwiami do dawnych cel (łącznie szesnaście wydzielonych pomieszczeń wraz z korytarzem i schodami do piwnicy) została wpisana do rejestru zabytków.

Kamienica powstała w drugiej połowie lat 30. XX wieku i do 1939 roku pozostawała niezamieszkała. Po wybuchu wojny, zasiedlili ją tzw. dzicy lokatorzy, usunięci przez Rosjan po zdobyciu Pragi w 1944 roku. Istnieje hipoteza, niepotwierdzona źródłami, że właśnie w tym budynku mieściła się główna kwatera NKWD, gdzie czasowo urzędował gen. Iwan Sierow. Jak wynika z ustaleń IPN, na Strzeleckiej miała swoją bazę grupa operacyjna płk. Pawła Michajłowa, w której skład wchodzili rodzimi funkcjonariusze bezpieki.

W trakcie oględzin stwierdzono obecność śladów potwierdzających użytkowanie piwnic na cele więzienne (NKWD, później Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego) w latach 1944-48, na które składają się inskrypcje zachowane na ścianach w zachodniej części piwnic w postaci: imion oraz nazwisk osadzonych, dat i haseł patriotycznych, rzadziej rysunków; drzwi do piwnic zaopatrzonych w prowizoryczne judasze. W żadnej z dawnych cel nie odnaleziono kalendarzy, co może potwierdzić tezę IPN, iż budynek pełnił funkcję aresztu przejściowego dla obozu w Rembertowie. Po likwidacji aresztu, budynek zasiedlono, a piwnice oddano w użytkowanie lokatorom. Mieszkali tu, między innymi dawni funkcjonariusze aparatu represyjnego.

Piwnice wraz z inskrypcjami martyrologicznymi i drzwiami do cel, stanowią jedne z nielicznych, zachowanych w Warszawie, świadectw zbrodni NKWD, później WUBP i z uwagi na wartości historyczne i naukowe zostały objęte ochroną konserwatorską.

 

Agnieszka Żukowska
Rzecznik Prasowy
Mazowieckiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków