Cmentarz rzymskokatolicki w Skrzynnie w gm. Wieniawa w rejestrze

środa, 06 marca 2013 12:47

Cmentarz został założony w pierwszej połowie XIX wieku, objął od wschodu dawny cmentarz z kościółkiem św. Ducha (od pierwszej połowy XVI wieku).

Zachowały się na nim 44 zabytkowe nagrobki: wolnostojące, groby rodzinne i płyty nagrobne. Pochodzą z drugiej połowy XIX wieku i pierwszej połowy XX wieku. Cmentarz rzymskokatolicki w Skrzynnie stanowi materialny i niematerialny dokument długich dziejów parafii i miejscowości.

Agnieszka Żukowska
Rzecznik Prasowy
Mazowieckiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków

 

Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych"

piątek, 01 marca 2013 16:33

3 lutego 2011 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił 1 marca Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych".
Nazwa ta odnosi się do żołnierzy podziemia niepodległościowego, których działalność przypadła na okres po zakończeniu drugiej wojny światowej, a skierowana była przeciwko rządom radzieckim oraz władzy ludowej w Polsce.
1 marca 1951 roku, w więzieniu na warszawskim Mokotowie zostało rozstrzelanych siedmiu członków niepodległościowego IV Zarządu Głównego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".

Warto w tym miejscu wspomnieć o wpisanych do rejestru zabytków piwnicach budynku mieszkalnego tzw. willi „Jasny Dom", wzniesionej w 1934 roku i zlokalizowanej w Warszawie przy ul. Świerszcza 2.
Budynek został zbudowany w 1934 roku dla Franciszka Kosteckiego. Około 1936 roku, dom wraz z działką kupił Józef Kasperkiewicz, sędzia grodzki, a po jego śmierci przeszedł na własność spadkobierców, Mieczysława, Wandy i Ireny Kasperkiewiczów. Obiekt przetrwał II wojnę światową bez znacznych uszkodzeń. W 1945 roku, po wkroczeniu wojsk sowieckich do Warszawy, mieszkańcy dostali nakaz opuszczenia obiektu, który przez następne lata miał służyć najpierw jako siedziba i areszt NKWD, a następnie Rejonowa Komenda Uzupełnień Ludowego Wojska Polskiego. Nie jest znana dokładna data opuszczenia budynku przez NKWD, nie wiadomo także dokładnie, w którym roku budynek przejęła i opuściła RKU. Szacuje się, ze był to koniec lat 50., początek lat 60. XX wieku. Następnie kamienicę przejął zarząd miejski i przeznaczył na mieszkania komunalne. W 1992 roku, po odzyskaniu domu przez spadkobierców Mieczysława Kasperkiewicza, w poszczególnych piwnicach domu zostały odkryte inskrypcje, świadczące o sposobie wykorzystywania tych pomieszczeń w latach powojennych. W trakcie przeprowadzonego postępowania, dokonano oględzin jedenastu pomieszczeń piwnicznych, z których dziesięć służyło za zbiorowe cele więzienne, jedno – pod schodami, pełniło funkcję karcera. Zachowane ślady świadczące o tragicznej historii tego miejsca to przede wszystkim inskrypcje martyrologiczne oraz drzwi do cel. Inskrypcje zostały wyryte głównie na ścianach oraz na drzwiach do cel. Wśród tekstów pojawiają się nazwiska przetrzymywanych osób, daty, kalendarze cyfrowe i kreskowe, adresy, piktogramy i inne. W inskrypcjach przeważają głównie lata 1945 i 1946.
W 2005 roku, na południowo-zachodniej elewacji budynku, odsłonięto tablicę pamiątkową, informującą o niezwykłej historii tego miejsca. Dzięki dobrej woli właścicieli, inskrypcje zachowały się do dziś.

 

Agnieszka Żukowska
Rzecznik Prasowy
Mazowieckiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków

 

Kolejny zabytek w Warszawie

piątek, 15 lutego 2013 16:33

Pawilon Kliniki Dermatologii wraz z terenem posesji, zlokalizowany w Warszawie przy ulicy Koszykowej 82a, został wpisany do rejestru zabytków.

Obiekt powstał w latach 1925-1930, w miejscu dawnego budynku koszarowego, według projektu Tadeusza Zielińskiego (ojca). Budynek przetrwał bez uszczerbku II wojnę światową, a jego bryła i układ pomieszczeń pozostały niezmienione. Klasycyzujący wystrój elewacji charakteryzuje się oszczędnymi formami, dającymi wrażenie harmonii i elegancji. W gabinecie kierownika kliniki i bibliotece, zachował się pełen wystrój wnętrza. Istotnym elementem wystroju hollu głównego jest popiersie wybitnego profesora dermatologii Franciszka Krzyształowicza, dłuta Edwarda Wittiga.

Budynek w swej oryginalnej formie, bez rozbudowy dokonanej po 1945 roku, został wpisany do rejestru zabytków ze względu na wartość historyczną i artystyczną. Pawilon Kliniki Dermatologii należy do historycznej zabudowy pogranicza Śródmieścia i Ochoty. Aktualnie jest częścią kompleksu zabudowań Szpitala Dzieciątka Jezus, w którym Uniwersytet Medyczny prowadzi badania naukowe i szkoli studentów. Historia warszawskiego Szpitala Dzieciątka Jezus sięga XVIII wieku. Obecna siedziba została założona w końcu XIX wieku. Pawilon Kliniki Dermatologii włączono do kompleksu szpitalnego później, wraz z pozostałymi budynkami w kwartale ulic: Oczki, Chałubińskiego i Koszykowej.

Akademia Medyczna ma ponad 200-letnią tradycję naukową i jest największą uczelnią
medyczną w kraju. Powstanie Pawilonu Dermatologii przypadło na okres odrodzenia działalności naukowej, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Tadeusz Zieliński, architekt budynku, jest również autorem projektów rozbudowy zespołów Politechniki i Uniwersytetu, a także siedziby Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Jego realizacje cechuje znamienna dla lat międzywojennych XX wieku, historyzująca klasyczna forma, funkcjonalizm i wrażliwość na kontekst urbanistyczny.

 

Agnieszka Żukowska
Rzecznik Prasowy
Mazowieckiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków