Cmentarzysko ciałopalne w Legionowie

poniedziałek, 24 marca 2014 16:22

W 2013 roku zakończono kolejny etap badań archeologicznych w Legionowie, gdzie w 2008 roku zostało zidentyfikowane stanowisko archeologiczne, datowane na młodszy okres przedrzymski oraz wczesny okres wpływów rzymskich. Prace były częściowo finansowane przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dalsze badania będą kontynuowane w tym roku.

Na przełomie lipca i sierpnia 2008 roku na terenie Centrum Szkolenia Policji w Legionowie, gdzie mgr Wawrzyniec Orliński (Muzeum Historyczne w Legionowie) odkrył ślady cmentarzyska ciałopalnego łączonego z kulturą przeworską, zostały przeprowadzone archeologiczne badania sondażowe. Zadania podjęła się Pracownia Archeologii Ratowniczej Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków. Kierownikiem prac była Agnieszka Oniszczuk-Rakowska. Należy nadmienić, że badania te odbyły się na wniosek Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i były przez niego częściowo finansowane.

Badaniami objęto teren współczesnego poligonu, na którym (w związku z jego funkcją) widoczne są liczne ślady przesuwania ziemi za pomocą sprzętu ciężkiego, eksplozji oraz działalności detektorystów. Prace terenowe prowadzono dwutorowo. W miejscu, gdzie archeolodzy zaobserwowali na powierzchni ziemi obecność dwóch zniszczonych obiektów założono wykop sondażowy. Pozwoliło to na odkrycie pozostałości 4 jam grobowych. Równocześnie prowadzono prospekcję powierzchniową przy użyciu wykrywaczy metalu, co miało na celu określenie zasięgu stanowiska. W trakcie tego przedsięwzięcia archeolodzy zidentyfikowali 18 obiektów, które przewidziano do późniejszych badań przedinwestycyjnych.

Podczas badań sondażowych odkryto i wyeksplorowano 9 grobów ciałopalnych, z których większość była zniszczona przez wkopy rabunkowe lub współczesne użytkowanie tego terenu. Materiał zabytkowy pochodzący z badań jest charakterystyczny dla kultury przeworskiej i pozwala na datowanie stanowiska na młodszy okres przedrzymski oraz wczesny okres wpływów rzymskich. Wśród znalezisk znalazły się kości, ceramika, 1 przęślik, 2 krzemienie oraz liczne fragmenty przedmiotów metalowych, w tym pogięty rytualnie miecz, 7 fibul i okucie rogu do picia. Zabytki zostały przekazane do Muzeum Historycznego w Legionowie.

Badania archeologiczne na tym stanowisku kontynuowano w latach 2009-2013. W sezonie 2010 otwarto 6 wykopów zlokalizowanych w północno-zachodniej i południowej części cmentarzyska. Archeolodzy odkryli wówczas 21 obiektów łączonych z kulturą przeworską, 2 groby przypisywane kulturze wielbarskiej oraz jamę późnośredniowieczną. Natrafiono także na kilka neolitycznych wyrobów krzemiennych. Materiał zabytkowy pozyskany w trakcie tych badań składał się w przeważającej mierze z ceramiki naczyniowej oraz przedmiotów stanowiących wyposażenie grobowe kultury przeworskiej. Doskonały przykładem jest wyposażenie grobu nr 112, w którym znalazły się żelazne okucia pochwy, dwa groty włóczni (w tym jeden z zadziorami), umbo tarczy, żelazny miecz jednosieczny z zachowaną dekoracją rękojeści, nóż, żelazne guzowate okucie rogu do picia, rynienkowate okucia pochwy miecza z ryfkami i dwa brązowe okucia pasa.

Prace wykopaliskowe przeprowadzone pod kierunkiem mgr Wawrzyńca Orlińskiego w zeszłym roku pozwoliły odkryć 13 kolejnych obiektów, z czego 9 należało do kultury przeworskiej, 3 datuje się na średniowiecze, w przypadku jednego zaś nie ustalono chronologii. Badania pozwoliły na odkrycie licznych zabytków m.in. przepalonych kości, fragmentów ceramiki, czy wyrobów metalowych takich jak żelazny nożyk, żelazne groty, brązowa zapinka i umbo. Ciekawym znaleziskiem była popielnica odkryta w obiekcie nr 224, której towarzyszyły dwa niewielkie naczynka gliniane, grot i nóż wykonany z żelaza oraz wspomniane wyżej umbo. We wschodniej części tego obiektu natrafiono też na brązową zapinkę i fragment żelaznego nitu.

< Poprzednia		Następna >