Kolejny wpis w Warszawie

wtorek, 12 września 2023 10:21

Prof. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego kamienicę wraz z terenem, przy ul. Emili Plater 30.

Ulicę Leopoldyny, ob. Emilii Plater wytyczono około 1872 r. W 1897 r. na podstawie planu Lindleya można przyjąć, że posesja była w całości zabudowana. Inwestorem prawdopoddobnie był Symcha Kornblum. Nie jest znany autor projektu architektonicznego kamienicy. Mógł to być Aleksander Woyde, który zaprojektował kamienice na ul. Emilii Plater lub architekt Wąsowicz, autor sąsiedniej kamienicy o analogicznej kompozycji fasady. Podczas II wojny światowej kamienica była wielokrotnie ostrzeliwana. W latach 50. XX wieku dokonano niezbędnych napraw, Remont generalny obiektu przeprowadzono w latach 1966-1971 Około 1977 r. wykonano zewnętrzne zejście do kotłowni przy oficynie południowej. Od lat 90. XX w. następuje stopniowa wymiana stolarki okiennej na nową, wykonaną z PVC.

Budynek główny jest założony na rzucie prostokąta, połączony krótkimi, prostokątnymi łącznikami z oficynami bocznymi. Brama przejazdowa jest umieszczona osiowo. W parterze usytuowane są dwa lokale usługowe. Budynek jest trzypiętrowy z użytkowym poddaszem, w części podwórzowej czteropiętrowy, całkowicie podpiwniczony. Obiekt jest przykryty dachem jednospadowym i pulpitowym, z dziewięcioma lukarnami od frontu. Fasada jest dziewięcioosiowa z wtórnym cokołem z okienkami piwnicznymi, wąskim wtórnym gzymsem kordonowym, zwieńczona prostym, wtórnym gzymsem. Na terenie są trzy oficyny.

Kamienica wraz z oficynami stanowi cenny przykład zabudowy kamienicznej charakterystycznej dla Warszawy z okresu końca XIX w. Zaproponowana forma architektoniczna, pomimo wtórnego podział wewnątrz, wpisuje się w ówczesny nurt budownictwa mieszkaniowego. Wartość artystyczna jest wyrażona poprzez niezwykle bogate opracowanie artystyczne klatki kamienicy unikatowych neorokokowych drzwi oraz portali z motywami liści oraz chimerycznych istot będących hybrydą sfinksów oraz liści akantu. Ponadto na uwagę zasługuje oprawa architektoniczna przejazdu bramnego. Wystrój artystyczny kamienicy jest panoramą modnych historyzujących neostyli w końcu XIX w. Zachowane, rozbudowane dekoracje głównej klatki schodowej kontrastujące ze skromnym wyposażeniem klatek obsługujących oficyny, których estetyka jest zredukowana do drewnianych tralek. Różnorodność wyrażona w dekoracyjności przestrzeni wspólnych stanowi źródło naukowe, świadczą o zróżnicowanym poziomie życia mieszkańców Warszawy z przełomu wieków w obrębie jednego obiektu. W ocenie MWKZ nośnikiem wartości historycznych jest również teren na którym stoi kamienica oraz sam dziedziniec — funkcjonalnie i widokowo powiązany z budynkiem. Sposób aranżacji terenu podwórza wpływa bezpośrednio na czynniki mające wpływ na zachowanie substancji architektonicznej budynku. Objęcie ochroną zarówno wnętrz kamienicy, oficyn oraz terenu umożliwi konserwatorski remont ważnego w kontekście lokalnym zabytku.