„Chopin 2010 – od projektu do realizacji”

piątek, 17 września 2010 01:00

? pod takim hasłem 16 września 2010 roku w Żelazowej Woli i Brochowie odbyła się konferencja naukowa zorganizowana przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz Narodowy Instytut Fryderyka Chopina.

Konferencja była podsumowaniem i prezentacją prac konserwatorskich oraz restauratorskich, jakie wykonano w miejscach związanych z życiem i twórczością kompozytora, Kościele pw. św. Jana Chrzciciela i św. Rocha w Brochowie oraz w Żelazowej Woli.

W wyniku realizacji projektu prac konserwatorsko-aranżacyjnych dokonano między innymi krytycznej rekonstrukcji polichromii sklepień. Wystrój świątyni wzbogacił się o ołtarze: główny i dwa boczne, w których umieszczono kopie obrazów przedstawiających Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny oraz św. Jana Chrzciciela i św. Rocha. Wnętrze zyskało również nową ambonę i ławki. Prace objęły także odrestaurowanie kościelnej dzwonnicy.

Dworek, czyli Dom Urodzenia Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli doczekał się remontu kapitalnego, obejmującego wymianę pokrycia dachowego, tynków oraz instalacji wewnętrznych. Konserwacji poddano również polichromowane drewniane stropy belkowe.

Zachęcamy do obejrzenia fotogalerii z konferencji:

Fabryka „Drucianka“ w rejestrze zabytków

poniedziałek, 13 września 2010 11:39

Zespół budowlany (wraz z otoczeniem) dawnej Fabryki Drutu, Sztyftów i Gwoździ, zwanej potocznie ?Drucianką?, położony na warszawskiej Pradze przy ulicy Objazdowej 1, został oficjalnie uznany za zabytek.


Taką decyzję podjęła Barbara Jezierska
? Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Wpisem do rejestru zabytków objęto zespół budynków składający się z budynku portierni, budynku administracyjnego,  hali głównej, galwanizerni, magazynu oraz dawnych stajni.

Zabudowania fabryczne ?Drucianki? (wraz z położonym naprzeciwko młynem Michla, który od niedawna również figuruje w rejestrze zabytków), przedstawiają znaczącą wartość jako świadectwo historii  Szmulowizny ? jednego z przemysłowych obszarów Pragi. Wpisują się w industrialny charakter architektury tej dzielnicy, na terenie której w latach 1896-1905  sukcesywnie powstawały podobnego typu obiekty (m.in. budynki rektyfikacji wódek i fabryka asortymentu metalowego ?Labor? przy ulicy Ząbkowskiej, zakłady chemiczne Schichta czy fabryka lamp braci Brünner przy ulicy Szwedzkiej).

Dawna Fabryka Drutu, Sztyftu i Gwoździ, jako jeden z największych tego typu zakładów na terenie całego kraju, miała decydujący wpływ na robotniczy charakter dzielnicy, trwale wpisując się w krajobraz społeczny i kulturowy Pragi. Co szczególnie istotne, jeśli chodzi o zabytkowe walory fabryki, jest ona jednym z niewielu zachowanych przykładów twórczości Kazimierza Loeve - wybitnego polskiego budowniczego ( autora m.in. zabudowań Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Żyrardowskich przy Krakowskim Przedmieściu 55).

Należy również podkreślić rolę, jaką budynki przy ulicy Objazdowej 1 odegrały w historii Warszawy i całej Polski. Na terenie stolicy fabryka była istotnym ośrodkiem ruchu robotniczego. Jej załoga podejmowała częste strajki, spowodowane złymi warunkami pracy oraz niskimi płacami. Posądzani o sympatie komunistyczne robotnicy ?Drucianki? byłi podejrzewani o przechowywanie broni na terenie zakładu. To z kolei powodowało częste rewizje, dokonywane w budynkach przedsiębiorstwa. Po wojnie fabryce nadano imię Karola Wójcika ? robotnika i działacza socjaldemokreacji, zamordowanego przez Niemców w 1941 roku. Informuje o tym pamiątkowa tablica, wmurowana w 1951 roku, tuż obok bramy wjazdowej.

Warszawska Fabryka Drutu, Sztyftów i Gwoździ powstała w 1899 roku. Od poczatku swego istnienia zajmowała czołową na terenie Królestwa Polskiego pozycję jeśli chodzi o produkcję gwoździ, drutu kolczastego i łańcuchów. Ze względu na fakt, iż do produkowanego w zakładzie asortymentu zaliczał się głównie drut i siatka, fabryce nadano zwyczajową nazwę ?Drucianka?.

We wrześniu 1939 roku, podczas bombardowania, część budynków fabrycznych uległa zniszczeniu, dachy pozostałych spłonęły. W 1946 roku, po nacjonalizacji zakładu, wykonano generalny remont. Przedsiębiorstwo wznowiło działalność pod nazwą Warszawskiej Fabryki Drutu i Gwoździ im. Karola Wójcika.  W 1952 roku przekształcono ją na ? Warszawską Fabrykę Sprężyn?, co odpowiadało zmianie profilu produkcji zakładu, zajmującego się wyrobem sprężyn dla przemysłu motoryzacyjnego, lotniczego i rolniczego.

W połowie lat 90 ? tych XX wieku, w chwili powstania FSO-Daewoo, na ulicy Objazdowej produkowano sprężyny dla potrzeb fabryki samochodów.

Po 101 latach funkcjonowania, w 2000 roku, zakład zakończył swoją działalność.

Największą wartość spośród całego zespołu zabudowań przedstawia budynek portierni oraz budynek administracyjny. Oba z nich sa przykłądami popularnego na przełomie XIX i XX wieku tak zwanego stylu ?ceglanego?, typowego dla ówczesnej architektury municypalnej i przemysłowej. Wykonane zostały z czerwonej, nieotynkowanej cegły. Zdobienia elewacji tych budynków nawiązują do form neogotyckich. Szczególnie interesujące jest częściowo zachowane wyposażenie wnętrza budynku biurowego, w którym mieściło sie również luksusowe mieszkanie dyrektora fabryki.

Pozostałe elementy zabudowy, ze względu na swój czysto użytkowy charakter, są znacznie skromniejsze pod względem dekoracji architektonicznej. Przedstawiają głównie wartość naukową, jako znakomite przykłady architektury industrialnej oraz ówczesnych rozwiązań technicznych, zastosowanych w konstrukcji budynków.

Nowoczesna medycyna w zabytkowym otoczeniu

środa, 08 września 2010 10:44

Europejskie Centrum Zdrowia ?Otwock? - pod taką nazwą
7 września 2010 roku zainaugurowała swoją działalność pierwsza w Polsce klinika o profilu onkologiczno-kardiologicznym.
Mieści się ona w zabytkowych, zaadaptowanych do funkcji szpitalnej, budynkach  Zespołu dawnego Wojskowego Sanatorium Przeciwgruźliczego w Otwocku, przy ulicy Borowej 14/18.  Wszystkie prace dotyczące modernizacji  budynków oraz przystosowania ich do funkcji  medycznych, odbywały się w uzgodnieniu z Barbarą Jezierską Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

Obecny kształt dawnej siedziby sanatorium przeciwgruźliczego jest wynikiem współpracy pomiędzy Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków a Dyrekcją Europejskiego Centrum Zdrowia ?Otwock?. Dzięki uzgodnieniom konserwatorskim, trwającym od 2005 roku, udało się zachować walory zabytkowe obiektu, przy jednoczesnym spełnieniu standardów nowoczesnej placówki medycznej.

Na terenie dzisiejszej kliniki mieściło się Wojskowe Sanatorium Przeciwgruźlicze, które w latach międzywojennych było jednym z trzynastu zakładów leczniczych funkcjonujących na terenie Otwocka. Od 1923 roku przysługiwał mu oficjalny status uzdrowiska oraz opinia jednego z najnowocześniejszych sanatoriów przeciwgruźliczych w calej Polsce.  Wpisem do rejestru zabytków objęta jest spora część zabudowy: między innymi budynek główny,  budynek prosektorium wraz z kaplicą-morgą, wartownia, wieża ciśnień oraz  budynki mieszkalne ? wśród nich dawny dom lekarzy oraz budynek administracyjny. Ponadto ochroną konserwatorską objęty jest cały teren dawnego sanatorium.

Najcenniejszym elementem wpisanego do rejestru zabytków zespołu jest budynek główny, wzniesiony według projektu  Edgara Norwertha. Ten budynek, wraz z łącznikiem i kuchnią, jest jednym z czołowych przykładów umiarkowanego funkcjonalizmu w architekturze polskiej okresu międzywojennego. Ponadto, jest uznawany za jedno z najlepszych dzieł wybitnego architekta.

W 2008 roku Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków wydał pierwsze decyzje odnośnie modernizacji tego obiektu, które stanowiły tym samym bazę dla podjęcia prac oraz dalszych uzgodnień dotyczących terenu zabytkowego sanatorium.  Podczas konsultacji projektowych brano pod uwagę przede wszystkim uwzględnienie bardzo dobrze zachowanej oryginalnej struktury budynku oraz elementów jego pierwotnego wystroju - zarówno zewnętrznego, jak i wewnętrznego, wraz z elementami wyposażenia, posiadającymi wartość dokumentacyjną. W 2008 roku wydane zostało zezwolenie na zabudowę tarasów w szczycie budynku szpitala. W kolejnym roku zdecydowano o wykonaniu zabudowy szklaną ścianą części tzw. ?małych tarasów? . Uzgodniono również remont oraz przeszklenie łącznika pomiędzy budynkiem głównym a kuchnią. Szczegółowym ustaleniom podlegała wymiana tynków zewnętrznych, by możliwie jak najlepiej odtworzyć szlachetną wyprawę terrazytową elewacji budynku.

Oprócz najistotniejszego budynku głównego, przy którym prace zostały już zakończone, uzgodnienia konserwatorskie objęły również jego otoczenie. Dzięki temu właściwą opieką i pielęgnacją otoczono leśny teren, decydujący o pierwotnej, uzdrowiskowej funkcji tego miejsca. Dalsze etapy zagospodarowania polegały na realizacji przebiegów dróg dojazdowych wraz z oświetleniem oraz konserwacji alejek  spacerowych i elementów małej architektury. Obecnie trwają  prace przy remoncie i przebudowie między innymi budynku dawnej kuchni  oraz budynku administracyjnego.