Kolejny zabytek na Mazowszu

piątek, 28 września 2018 13:53

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków – Jakub Lewicki wpisał do rejestru zabytków ruchomych kapliczkę przydrożną z figurą św. Jana Nepomucena, zlokalizowaną w miejscowości Liwki Szlacheckie (pow. łosicki), z uwagi na zachowane wartości artystyczne, historyczne, naukowe.

Murowana kapliczka i drewniana polichromowana rzeźba datowane na 1935 r. należą do najbardziej wartościowych obiektów małej architektury sakralnej w regionie łosickim. Usytuowanie na początku wsi na małym placyku od strony drogi sprawia, że jest także ważnym elementem przestrzennym w miejscowym krajobrazie. Obiekty charakteryzują się znakomitymi proporcjami oraz indywidualnymi rozwiązaniami formalnymi, a także dobrym opracowaniem i zróżnicowaniem detalu, świadczącym o wysokim poziomie miejscowych wykonawców, znających i twórczo wykorzystujących formy funkcjonujące w polskiej sztuce sakralnej okresu międzywojennego.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Kolejny zabytek w Warszawie

piątek, 28 września 2018 13:25

Jakub Lewicki – Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków płd.-zach. część kamienicy położonej w Warszawie przy ul. Mostowej 20/22, z uwagi na zachowane wartości historyczne, artystyczne i naukowe.

Pierwotną kamienicę pod adresem Mostowa 22 wybudowano prawdopodobnie po 1743 r. w miejscu drewnianego budynku mieszkalnego, początkowo jako budynek trzypiętrowy. Budynek został gruntownie wyremontowany pod koniec lat 30. XX w. W sierpniu 1944 r. kamienica w wyniku działań wojennych została doszczętnie wypalona i zburzona. Ostatecznej rozbiórki dokonano w 1949 r. Kamienica została odbudowana między 1951 a 1954 rokiem wraz z sąsiednią o numerze 20 i scalona z nią funkcjonalnie. Projekt odbudowy uwzględniał pierwotną ilość pięter oraz obrys historycznych fundamentów, natomiast ze względu na zmianę koncepcji zabudowy ulicy, parter został zaprojektowany jako mieszkalny (wcześniej był handlowy).

Historyczny plan kamienicy i jej lokalizacja dokumentują dawną parcelację najstarszej części Warszawy, zaś historyzująca forma nawiązuje do przedwojennej szaty architektonicznej ulicy Mostowej. Kamienica stanowi również cenne świadectwo dzieła powojennej odbudowy. Budynek jest integralną częścią Starego Miasta, znajduje się na terenie wpisanym do rejestru zabytków oraz znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie części miasta, wpisanej w 1980 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jako przykład niemal całkowitej rekonstrukcji historycznego centrum miasta, ukształtowanego na przestrzeni od XIII do XX w. Jako dzieło odbudowy historycznego założenia, zrealizowanej z uwzględnieniem współczesnych potrzeb mieszkaniowych, jest świadectwem przemian architektury mieszkaniowej okresu powojennego w Warszawie i zasługuje na ochronę w całości łącznie z wnętrzami. Na walory architektoniczne budynku składają się tradycyjne motywy zdobnicze (gzymsy, obramowania okien) jednorodne stylistycznie z architekturą staromiejską. Kamienica stanowi również wartościowy dokument działalności projektowej wybitnego polskiego architekta Stanisława Brukalskiego wraz z zespołem oraz przykład stosowanych wówczas rozwiązań kompozycyjnych, funkcjonalnych i zdobniczych.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Kolejny wpis na Mazowszu

piątek, 21 września 2018 14:46

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków – Jakub Lewicki wpisał do rejestru zabytków cmentarz żydowski w obrębie historycznych granic z 1931 r., założony w II poł. XVIII w., położony na obszarze działki ewidencyjnej nr 20 obręb 12 w Grodzisku Mazowieckim przy ul. Żydowskie, z uwagi na zachowaną wartość historyczną.

Decyzją z 27 lutego 1996 r. organ wpisał do rejestru zabytków cmentarz żydowski w Grodzisku Mazowieckim przy ulicy Chrzanowskiej (obecnie ulica Żydowska). Powyższym wpisem objęty został teren cmentarza w granicach ogrodzenia, zlokalizowany na działce ewidencyjnej nr 41 obręb 12. Zachowana w obecnym kształcie nekropolia stanowi część historycznego kirkutu. Ochroną prawną na podstawie ww. decyzji objęte zostały także zachowane macewy oraz brama położona poza granicą wpisanego cmentarza, na działce ewidencyjnej nr 20 obręb 12.

Do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków 5 września 2016 r. wpłynął wniosek Burmistrza Miasta Grodzisk Mazowiecki, dotyczący wpisu do rejestru zabytków pozostałej części cmentarza żydowskiego, położonego w obrębie działki nr 20. Wnioskowane przez burmistrza rozszerzenie wpisu ma na celu ochronę oraz udokumentowanie historycznego obszaru kirkutu. Gmina Grodzisk Mazowiecki planuje uporządkowanie tego terenu, rewitalizację, która umożliwi godne upamiętnienie jego dawnego przeznaczenia oraz utworzenie miejsca pamięci.

Wartość nekropolii jest nie do przecenienia ze względu na tradycyjną żydowską koncepcję cmentarza. Według zasad judaizmu, każdy pochówek i cały obszar cmentarny jest nienaruszalny. Wpisany teren, dokumentujący zasięg historycznego założenia cmentarnego, przedstawia przede wszystkim wartość historyczną i stanowi materialny ślad wielowiekowej obecności lokalnej społeczności żydowskiej. Ponadto, należy zwrócić uwagę na fakt, że do czasu powstania cmentarza żydowskiego na warszawskich Powązkach w 1806 r. służył on jako miejsce wiecznego spoczynku także dla Żydów z Warszawy. Jest to zatem miejsce o szczególnej wartości symbolicznej: obiekt związany z dziejami Żydów w Polsce, stanowiący także świadectwo dziejów miasta i jego wielokulturowości. Obszar ten jest także cenny w wymiarze historycznym ze względu na istniejące na tym terenie odkryte w 1959 r. stanowisko archeologiczne - cmentarzysko z okresu laterańskiego.

Decyzja nie jest ostateczna. Stronom przysługuje odwołanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.